Ενημέρωση των μελών της επιτροπής από τον Διοικητή του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (Ο.Α.Ε.Δ.), κ. Γεώργιο Βερναδάκη, για θέματα της αρμοδιότητάς του
Η θέση της σελίδας είναι:
Μπερνιδάκη-Άλντους » Αναπηρία και Βουλή των Ελλήνων » Θέσεις της κα Ελ. Μπερνιδάκη-Άλντους, Προέδρου "Διακομματικής Επιτροπής για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που απασχολούν τα Άτομα με Αναπηρίες" κατά τις συνεδριάσεις της Επιτροπής
ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΙΑ' - ΣΥΝΟΔΟΣ Β
ΔΙΑΚΟΜΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
ΠΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ,
ΠΟΥ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΝ ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ
14 Δεκεμβρίου 2005
Θέμα ημερήσιας διάταξης:
Ενημέρωση των μελών της επιτροπής από τον Διοικητή του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (Ο.Α.Ε.Δ.), κ. Γεώργιο Βερναδάκη, για θέματα της αρμοδιότητάς του.
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΠΕΡΝΙΔΑΚΗ – ΑΛΝΤΟΥΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): το θέμα της σημερινής συνεδρίασης είναι η ενημέρωση της επιτροπής από τον Διοικητή του Ο.Α.Ε.Δ., κ. Βερναδάκη, για τις δράσεις και τα προγράμματα του Οργανισμού, σχετικά με την ένταξη των πολιτών με αναπηρία στην αγορά εργασίας.
Κύριε Διοικητά, σας καλωσορίζουμε και , για ενημέρωσή σας, σας πληροφορώ ότι, μετά το πρώτο στάδιο των εργασιών της Επιτροπής, κατά το οποίο ακούσαμε τα προβλήματα των ατόμων με αναπηρία, κατά κατηγορίες, από διάφορες οργανώσεις αναπήρων, έχουμε, ήδη, εισέλθει στο δεύτερο στάδιο των εργασιών μας, σύμφωνα με το οποίο μέλη της Κυβέρνησης και εκπρόσωποι κρατικών φορέων παρουσιάζουν τις επισημάνσεις και τις πολιτικές τους, μέσα στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων τους.
Δυστυχώς, σήμερα, στη χώρα μας, περίπου, οκτώ στους δέκα ανάπηρους συμπολίτες μας δεν έχουν εργασία. Σίγουρα οι αιτίες της ανεργίας, που πλήττει τους ανάπηρους, είναι πολλές. Αξίζει να αναφερθώ σε μια πρόσφατη έρευνα, που έγινε από εταιρεία δημοσκοπήσεων, σε 360 επιχειρήσεις, οι οποίες εδρεύουν στη χώρα μας. Η συγκεκριμένη έρευνα αναδεικνύει τόσο τα τεράστια εμπόδια, που αντιμετωπίζουν οι ανάπηροι στη χώρα μας, όσο και τις ρατσιστικές διαθέσεις των εργοδοτών. Το αποτέλεσμα της έρευνας αποδεικνύει ότι οι εννέα στις δέκα επιχειρήσεις δεν απασχολούν εργαζόμενους με αναπηρία. Μάλιστα, σε ποσοστό 69%, οι επιχειρήσεις αναφέρουν ευθαρσώς ότι δεν θα προσελάμβαναν αναπήρους, λόγω των «προβλημάτων αποτελεσματικότητας», που παρουσιάζουν τα συγκεκριμένα άτομα.
Παρόλα αυτά τα τραγικά φαινόμενα, είναι σίγουρο, κύριοι συνάδελφοι, ότι οι άνθρωποι με αναπηρίες, στην πλειοψηφία τους, δεν είναι ανίκανοι να εργαστούν στον ευρύτερο δημόσιο τομέα ούτε βέβαια να αναπτύξουν και ίδιοι επιχειρηματική δραστηριότητα. Δυστυχώς, όμως, το εργασιακό περιβάλλον στην Ελλάδα είναι σχεδόν απροσπέλαστο γι’ αυτούς τους ανθρώπους και σίγουρα δεν τους παρέχει ίσες ευκαιρίες πρόσβασης στην απασχόληση. Εδώ, πρέπει να σημειώσω ότι, όταν ένα άτομο καταρτιστεί σωστά και βρει δουλειά, για την οποία η συγκεκριμένη αναπηρία δεν είναι εμπόδιο, τότε έχε αποδειχθεί ότι συναγωνίζεται ισότιμα τους συναδέλφους του και πολλές φορές υπερτερεί. Βέβαια, απαραίτητη προϋπόθεση γι’ αυτό είναι ο εργοδότης να παρέχει τις απαραίτητες ευκαιρίες για την τέλεση του συγκεκριμένου έργου, όπως π.χ., την προσβασιμότητα στον χώρο εργασίας, τη διάθεση του κατάλληλου λογισμικού ή άλλων σχετικών τεχνικών μέσων και, προπαντός, να παρέχει ο εργοδότης συνθήκες εργασίας, που δεν θα είναι εχθρικές και δεν θα χαρακτηρίζονται από αναίτιες προκαταλήψεις.
Κύριε Διοικητά, είναι γνωστό ότι ο Ο.Α.Ε.Δ., στο πλαίσιο του κοινωνικού και θεσμικού του ρόλου, έχει ως αρμοδιότητά του την εφαρμογή ειδικών μέτρων και προγραμμάτων, προκειμένου να στηρίξει τις πληθυσμιακές ομάδες, των οποίων η είσοδος στην αγορά εργασίας είναι δυσχερέστερη του υπόλοιπου εργασιακού δυναμικού. Από όσο γνωρίζω, λειτουργούν, στο πλαίσιο του Οργανισμού σας, πολλά προγράμματα επιδότησης πλήρους και μερικής απασχόλησης νέων θέσεων εργασίας για τους πολίτες με αναπηρία. Επίσης, λειτουργούν ειδικά προγράμματα δημιουργίας προσβασιμότητας στους χώρους εργασίας, καθώς και εκπαιδευτικά προγράμματα μαθητείας και κατάρτισης.
Η παρουσία σας εδώ είναι ιδιαίτερα σημαντική και για δύο ακόμα λόγους. Πρώτον, γιατί καθημερινά έρχεστε αντιμέτωπος με τα πολυάριθμα προβλήματα και τις διακρίσεις, που αντιμετωπίζουν οι συμπολίτες μας με αναπηρία, στην προσπάθεια τους να βρουν εργασία και, δεύτερον, γιατί τα τελευταία χρόνια, όπως αναφέρει και η πρόσφατη Ετήσια Έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη, τα παράπονα των πολιτών με αναπηρία έχουν αυξηθεί, ιδίως, σχετικά με προβλήματα που αντιμετωπίζουν κατά την εφαρμογή τον ν. 2643/98 στην προσπάθειά τους να βρουν μια θέση απασχόλησης είτε σε ιδιωτικές επιχειρήσεις είτε στον ευρύτερο δημόσιο τομέα.
Η Επιτροπή μας θεωρεί, λοιπόν, ότι θα ήταν πολύ χρήσιμο να ακούσουμε τις επισημάνσεις και τα συμπεράσματά σας, στο πλαίσιο της μεγάλης προσπάθειας που καταβάλλει ο Ο.Α.Ε.Δ. για την ενίσχυση της απασχόλησης αυτής της συγκεκριμένης κατηγορίας ανέργων πολιτών.
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΠΕΡΝΙΔΑΚΗ – ΑΛΝΤΟΥΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Θα ήθελα και εγώ να κάνω μια παρατήρηση, ερώτηση και τοποθέτηση σε σχέση με όλα αυτά που είπατε.
Θα ήθελα να επανέλθουμε λίγο στην πρόσφατη έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη, στην οποία δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή στα προβλήματα εφαρμογής και αποτελεσματικότητας του ν. 2643/1998. Αυτός είναι ένας νόμος που έχει στόχο την ενσωμάτωση των αναπήρων στην απασχόληση και έχει προβληματίσει αρκετά, κατά πόσο συμβάλει ουσιαστικά στην επαγγελματική αποκατάσταση των ατόμων με αναπηρία. Η έκθεση αυτή σημειώνει, ως ορισμένα από τα προβλήματα εφαρμογής του συγκεκριμένου νόμου, τρία κυρίως σημεία: Πρώτον, την επαρκή ενημέρωση των ενδιαφερομένων υποψηφίων, σχετικά με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και την προθεσμία υποβολής των δικαιολογητικών. Υπάρχουν πολλά παράπονα σχετικά με το θέμα αυτό, ότι, δηλαδή, δεν ενημερώνονται έγκαιρα. Δεύτερον, τη ελλιπή τεκμηρίωση των αποφάσεων των επιτροπών του Ο.Α.Ε.Δ., δηλαδή η αντικειμενικότητα φαίνεται αμφισβητείται. Τρίτον, την ελλιπή ενημέρωση και οργάνωση των υπηρεσιών του Ο.Α.Ε.Δ., οι οποίες εκλήθησαν να φέρουν εις πέρας τη διαδικασία, σχετικά με τις προκηρύξεις.
Είναι, επίσης, γνωστό ότι η πλειοψηφία των ιδιωτικών επιχειρήσεων δεν δηλώνουν ετησίως στον Ο.Α.Ε.Δ. τις ανάγκες τους σε προσωπικό, όπως οφείλουν, βάσει του συγκεκριμένου νόμου. Με λίγα λόγια οι ιδιωτικές επιχειρήσεις αγνοούν επιδεικτικά το νόμο, δε συνεργάζονται και ουσιαστικά παραμένουν στο απυρόβλητο. Πολλοί από τους επιχειρηματίες και εκπρόσωποι αυτού του χώρου σπεύδουν να αντιδράσουν πριν καν τους δοθεί ο νόμος υπέρ των ανέργων αναπήρων.
Πολλές επιχειρήσεις, επίσης, μέσω προσφυγών στα δικαστήρια προσπαθούν να προσβάλουν τις αναγκαστικές τοποθετήσεις των αναπήρων, εκμεταλλευόμενες τις χρονοβόρες διαδικασίες που απαιτούνται, αλλά και την ανοχή των επιτροπών του Ο.Α.Ε.Δ., σε ορισμένες περιπτώσεις, θα ήταν, λοιπόν, ιδιαίτερα χρήσιμη η άποψή σας, δηλαδή κυρίως τα προβλήματα που προκύπτουν από την εφαρμογή του νόμου, όπως καθημερινά και εσείς τον παρακολουθείτε, αλλά όπως το παρακολουθεί και η Διακομματική Επιτροπή μας, οι αναπηρικές οργανώσεις και όπως θέλουμε να τον παρακολουθεί και η πολιτεία.
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΠΕΡΝΙΔΑΚΗ – ΑΛΝΤΟΥΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κύριε Διοικητά, θα ήθελα να επιμείνω σε δύο τρία πράγματα ανταπαντώντας και σε αυτά, που πολύ ξεκάθαρα και ειλικρινά μας είπατε. Πρώτον, χαίρομαι όταν από μια εμπειρία που παραδεχόμαστε, βελτιώνουμε καταστάσεις, όπως έχουμε υποχρέωση και χαίρομαι, επίσης, που οι ανακοινώσεις θα γίνονται και από την τηλεόραση και από το ραδιόφωνο για τις προκηρύξεις θέσεων εργασίας από τον Ο.Α.Ε.Δ.
Είναι σαφές, ότι η μηχανοργάνωση θα βοηθήσει και γενικότερα νομίζω, εκείνο που θα βοηθήσει ακόμα πιο πολύ, είναι η πραγματική κατανόηση και του Οργανισμού αυτού και κάθε φορέα, στον οποίον έχει ανατεθεί το πολύ σημαντικό αυτό κομμάτι της εργοδοσίας και ιδιαίτερα των ατόμων με αναπηρία. Όταν ο κάθε Οργανισμός και φορέας καταλάβει και κατανοήσει, ότι η εργοδοσία, αλλά και η ένταξη στην κοινωνία των πολιτών με αναπηρία δεν είναι χάρη, είναι δικαίωμα, έχουν, επομένως, την ίδια υποχρέωση, όπως έχουν και στους άλλους πολίτες, να διεκπεραιώνουν οι Οργανισμοί αυτοί τις υποχρεώσεις τους με την ίδια προσοχή και στο γράμμα και στην ουσία του νόμου.
Η εμπειρία του Ο.Α.Ε.Δ. είναι σημαντική και για το τι θα εισηγηθεί η σχετική επιτροπή, την οποία αναφέρατε και για το πώς θα διαμορφωθεί ή σχετική νομοθεσία, δηλαδή, σε ποιο βαθμό θα αλλάξει ο ν. 2643/98 ή θα αντικατασταθεί. Θα ήθελα να τονίσω, ότι δεν θα έπρεπε να ακυρωθεί ο σχετικός νόμος, πριν αντικατασταθεί με καλύτερη νομοθεσία, πιο ευμενή προς τους ανάπηρους. Θα ήθελα να ακούσω την άποψη σας, σε δύο βασικά σημεία.
Ποια είναι θεσμικά η θέση της σχετικής Επιτροπής του Ο.Α.Ε.Δ. και του Οργανισμού, γενικότερα; Και ποιο είναι το δικαίωμά τους να τοποθετηθούν στην επιστολή του Προέδρου του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιά, κ. Κασσιμάτη, ο οποίος ζητά να αρθεί η υποχρεωτικότητα των τοποθετήσεων αυτών, και των άλλων επιχειρηματιών που ζητούν τη μείωση των ποσοστών; Σε ποιο βαθμό έχετε λόγο και ποια είναι η άποψη του Ο.Α.Ε.Δ. και της σχετικής Επιτροπής;
Δεύτερο ερώτημα είναι σε ποιο βαθμό είναι εφικτό να κρατήσουμε ένα νόμο που αποτελείται από πάρα πολλούς νόμους, οι οποίοι, στην ουσία, ακυρώνουν και εξουδετερώνουν ο ένας τον άλλον, και αν είναι ανάγκη – εγώ κρίνω ότι είναι – να βελτιωθούν ρυθμίσεις και διατάξεις αυτού του νόμου. Δε με ενδιαφέρει ακριβώς τι νούμερο θα του δώσουμε.
Πρέπει να υπάρχει σαφής διαχωρισμός στις τοποθετήσεις και στις ποσοστώσεις που δίνονται στις διάφορες κατηγορίες ανέργων προστατευομένων κατηγοριών και χωριστά σε αυτές που δίνονται στους αναπήρους. Διότι από τότε που ίσχυσε αυτός ο νόμος, μέσα σε 6 χρόνια, έχουν γίνει δύο προκηρύξεις. Η μοριοδότηση, που ίσχυσε αυτός ο νόμος, μέσα σε 6 χρόνια, έχουν γίνει δύο προκηρύξεις. Η μοριοδότηση, που είχε σκοπό την πιο αντικειμενική κρίση, φαίνεται να μην προωθεί τους αναπήρους συμπολίτες μας σε περισσότερες δουλείες.
Επιπλέον, δεν καταλαβαίνω γιατί οι αιτήσεις να γίνονται χωρίς τα δικαιολογητικά. Όπως έχω πληροφορηθεί, ώσπου να μάθουν ότι τα δικαιολογητικά, τώρα, πλέον, είναι αποδεκτά, μετά από τη σχετική αίτηση, αυτοί που ενημερώθηκαν ιδιαιτέρως τα είχαν ήδη πάει και οι άλλοι περίμεναν ακόμα να ενημερωθούν.
Γνωρίζω ότι ρώτησα πολλά πράγματα και έκανα συγχρόνως τοποθετήσεις, επειδή το θέμα «καίει» πολύ και επειδή εμείς, εδώ, θεωρούμε πολύτιμη την παρουσία σας και δεν σας απονείμουμε καμία προσωπική ευθύνη. Όμως, θέλουμε να δώσουμε και ορισμένα μηνύματα από την Επιτροπή μας, ότι το ζήτημα είναι πολύ σοβαρό, δηλαδή το εάν θα έχουν πρόσβαση οι ανάπηροι στη χώρα μας, ουσιαστικά, στο χώρο εργασίας.
Και σημειώνω ότι ο νόμος 3304/2005, που ψηφίσθηκε στη Βουλή των Ελλήνων, σύμφωνα με Οδηγία της Ε.Ε., μιλά για εύλογες προσαρμογές και των επιχειρήσεων. Μιλά για θετικά μέτρα, δηλαδή θετική διάκριση και προώθηση ποσοστώσεων και άλλα τέτοια, τουλάχιστον, την ισότιμη πρόσβαση στο χώρο εργασίας και την άρση των διακρίσεων. Δεν θα έπρεπε, λοιπόν, να διαμορφωθεί και ο ν.2643, αλλά και η εφαρμογή αυτού, σύμφωνα με αυτό το πνεύμα, αντί να είναι τόσο συγκεχυμένος ο τρόπος που γίνεται αυτό μέχρι τώρα; Πραγματικά, τι μπορείτε να μας πείτε πάνω σε αυτό ή τι θα είχατε να προτείνετε κι εσείς σε αυτούς που είναι αρμόδιοι;
Πιστεύω ότι εκπροσωπώ τα ερωτήματα και των συναδέλφων, εδώ, γιατί τα έχουμε συζητήσει πάρα πολλές φορές και, μια και σας έχουμε εδώ, τουλάχιστον θα θέλαμε να είναι γνωστό ότι τα θέματα αυτά απασχολούν πάρα πολύ τον κόσμο, τους πολίτες με αναπηρία. Το θέμα, πλέον, δεν είναι η λέξη «ευαισθησία». Βεβαίως, είναι ένα «δίκοπο μαχαίρι». Θέλουμε την ευαισθησία, αλλά δε θα αφεθούμε και σε αυτήν. Είτε είναι ευαίσθητοι είτε όχι, αυτοί που υποχρεούνται, και η Πολιτεία και οι επιχειρήσεις, πρέπει να εφαρμόσουν το νόμο. Εγώ αυτό νομίζω. Εσείς;
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΠΕΡΝΙΔΑΚΗ – ΑΛΝΤΟΥΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Ακούσατε καλά. Ναι, έχει δημοσιευθεί.
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΠΕΡΝΙΔΑΚΗ – ΑΛΝΤΟΥΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Κύριε Βερναδάκη, ευχαριστούμε πάρα πολύ για την παρουσία σας. Βέβαια, η Επιτροπή μας έχει συμβουλευτικό ρόλο, αλλά, σίγουρα, όταν θα φτάσουμε στη στιγμή των προτάσεών μας, θα έχουμε, ήδη , και με τη συμμετοχή όλων εσάς που καλέσαμε, σαφείς προτάσεις να υποβάλουμε και προς τη Βουλή και προς τα Υπουργεία και προς τους Οργανισμούς που εμπλέκονται στα πολύ σοβαρά θέματα που απασχολούν τους συμπολίτες μας με αναπηρία. Γιατί, πραγματικά, διακρίσεις μπορεί να υφίστανται και οι γυναίκες και άλλες ευπαθείς κατηγορίες συμπολιτών.
Όμως, επιτρέψτε μου να τονίσω ότι τίποτα δεν είναι ποιο σοβαρό από το να υπάρχει και η επιπρόσθετη επιβάρυνση της αναπηρίας, διότι όλα τα άλλα προβλήματα τα έχουν και οι ανάπηροι. Και οι γυναίκες είναι γυναίκες και οι μητέρες είναι μητέρες και οι φτωχοί είναι φτωχοί, αλλά, επιπλέον, ζουν και με την αναπηρία. Αυτό που θεωρώ εγώ θετικό είναι ότι ξεκινάμε ως κοινωνία, επιτέλους, να τα συζητάμε αυτά, αλλά είναι καιρός, πλέον, και να τα απαιτούμε. Και όχι μονό να τα απαιτούν οι πολίτες με αναπηρία, αλλά και οι άλλοι συμπολίτες και οι συνάδελφοι, εδώ, και όσοι αρχίζουν να καταλαβαίνουν και να γνωρίζουν τα θέματα σε βάθος. Δηλαδή, όπως κάθε τι σοβαρό πρέπει να το απαιτήσει συνολικότερα η κοινωνία για να κατακτηθεί, έτσι νομίζω ότι και το θέμα της σωστής μεταχείρισης, ισονομίας, ισοπολιτείας και ισότιμης μεταχείρισης των αναπήρων στη χώρα μας δεν θα πρέπει πια να είναι θέμα μόνο των οργανώσεων των αναπήρων ή του καθενός ανάπηρου πολίτη, χωριστά. Πρέπει να γίνει θέμα του καθενός πολίτη που δεν έχει αναπηρία, γιατί, εν δυνάμει, ο καθένας θα μπορούσε να έχει την εμπειρία της αναπηρίας, αλλά, κυρίως, και επειδή μια κοινωνία λύνει μόνο τα προβλήματα αυτά που θέτει ως προτεραιότητα.