Ελευθερία Μπερνιδάκη-Άλντους

Ευαισθητοποίηση και Ενημέρωση της Κοινής Γνώμης

Η θέση της σελίδας είναι:

Πίσω στο Πρακτικά Επιτροπής για την Αντιμετώπιση των προβλημάτων που απασχολούν τα άτομα με αναπηρία- Περίοδος ΙΑ'- Σύνοδος Α' και Περίοδος ΙΑ'- Σύνοδος Β'

ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΙΑ' - ΣΥΝΟΔΟΣ B'
ΔΙΑΚΟΜΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ,
ΠΟΥ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΝ ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ

28 Φεβρουαρίου 2006

ΠΡΑΚΤΙΚΟ (Άρθρο 40 παρ. 1 του Κ.τ.Β.)

Στην Αθήνα σήμερα 28 Φεβρουαρίου 2006, ημέρα Τρίτη και ώρα 11.00΄π.μ., συνεδρίασε στην Αίθουσα 151 του Μεγάρου της Βουλής, η Ειδική Διακομματική Επιτροπή για την αντιμετώπιση των προβλημάτων, που απασχολούν τα άτομα με αναπηρία, υπό την προεδρία της Προέδρου αυτής, κυρίας Ελευθερίας Μπερνιδάκη – Άλντους, με θέματα ημερήσιας διάταξης:
Ευαισθητοποίηση και Ενημέρωση της Κοινής Γνώμης

Η Πρόεδρος της Επιτροπής, αφού διαπίστωσε την ύπαρξη απαρτίας, κήρυξε την έναρξη της συνεδρίασης και έκανε την α΄ ανάγνωση του καταλόγου των μελών της Επιτροπής. Παρόντες ήταν οι Βουλευτές κ.κ.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΠΕΡΝΙΔΑΚΗ – ΑΛΝΤΟΥΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, σήμερα θα ξεκινήσουμε τη συνεδρίαση με την εισήγηση της κυρίας Καρύδη, τη δεύτερη κατά σειρά εισήγηση για την τελική Έκθεση που θα καταθέσουμε ως Επιτροπή.

Το λόγο έχει η κυρία Καρύδη.

ΧΡΥΣΗ ΚΑΡΥΔΗ: Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι γνωστό ότι σε διεθνές και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το 10% του πληθυσμού είναι άτομα με αναπηρία. Στην Ε.Ε. των 25 κρατών – μελών 50 εκ. πολίτες βιώνουν κάποιου είδους αναπηρία. Οι Δυτικές κοινωνίες στο πέρασμα των χρόνων έχουν αντιμετωπίσει το θέμα των αναπήρων με τρεις τρόπους: Πρώτον, με την ιατρική προσέγγιση, σύμφωνα με την οποία, το πρόβλημα της αναπηρίας είναι μόνο ιατρικό. Δεύτερον, με την προνοιακή προσέγγιση, με έντονο φιλανθρωπικό χαρακτήρα, σύμφωνα με την οποία ο ανάπηρος είναι παθητικός δέκτης της βοήθειας που του παρέχει η πολιτεία και τρίτον, με την προσέγγιση της κοινωνικής ένταξης, κατά την οποία η κοινωνία προσαρμόζεται στις ανάγκες του αναπήρου, για να τον καταστήσει κατά το δυνατόν αυτοδύναμο.

Σήμερα, η προσέγγιση στην αναπηρία βασίζεται στα ανθρώπινα δικαιώματα και την ανεμπόδιστη άσκηση τους. Το άτομο με αναπηρία βρίσκεται στο επίκεντρο του κοινωνικού ενδιαφέροντος ως κάτοχος και φορέας δικαιωμάτων και αίρονται η ιατρική και η προνοιακή αντιμετώπιση με τον πατερναλισμό που αυτές συνεπάγονται. Η σύγχρονη αντίληψη θέτει ως κεντρικό της στόχο την ισότιμη συμμετοχή των αναπήρων στην οικονομία και στην κοινωνία και δίνει έμφαση στον εντοπισμό και στην εξάλειψη των εμποδίων που υπάρχουν όσον αφορά στην πλήρη συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής.

Η διεκδίκηση των δικαιωμάτων των ανθρώπων με αναπηρία, οδήγησε στη θέσπιση ειδικών νομοθετικών διατάξεων για την καταπολέμηση των διακρίσεων. Εδώ και μερικά χρόνια, ολοκληρωμένα νομοθετήματα για την καταπολέμηση των διακρίσεων έχουν υιοθετηθεί από τα Ηνωμένα Έθνη, τα κράτη - μέλη της Ε.Ε. και τις υπό ένταξη χώρες. Σύμφωνα με το άρθρο 26 του κοινοτικού χάρτη αναγνώρισης θεμελιωδών κοινωνικών δικαιωμάτων των αναπήρων, κάθε ανάπηρο άτομο ανεξάρτητα από την προέλευση και τη φύση της αναπηρίας του πρέπει να απολαμβάνει συγκεκριμένων πρόσθετων ευεργετημάτων, με σκοπό να ευνοηθεί η επαγγελματική και κοινωνική ένταξη του. Τα ευεργετήματα αυτά πρέπει να αφορούν, ανάλογα με τις ικανότητες του ενδιαφερομένου, στην επαγγελματική εκπαίδευση, στην εργονομία, στην προσβασιμότητα, στα μεταφορικά μέσα και στην κατοικία.

Η χώρα μας δεν υστερεί σε επίπεδο νομοθετικών ρυθμίσεων. Στο ελληνικό αναθεωρημένο Σύνταγμα του 2001, άρθρο 21 παρ. 6, ορίζεται ότι τα άτομα με αναπηρία έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν μέτρων, που να εξασφαλίζουν την αυτονομία, την επαγγελματική ένταξη και τη συμμετοχή τους στην οικονομική, κοινωνική και πολιτική ζωή της χώρας. Το άρθρο 116 παρ. 2, επιτρέπει τη λήψη θετικών μέτρων υπέρ ομάδων που τελούν υπό συνθήκες πραγματικής ανικανότητας. Η γενική αυτή συνταγματική ρήτρα, εξειδικεύεται με ειδικές ρυθμίσεις που περιλαμβάνονται σε πολλά νομοθετήματα που αφορούν στην εκπαίδευση, στην απασχόληση, στις μεταφορές και στην επαγγελματική αποκατάσταση των αναπήρων.

Είναι αλήθεια ότι τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος σε πολλούς τομείς που αφορούν στη ζωή των συμπολιτών μας με αναπηρία. Η διοργάνωση των Παραολυμπιακών Αγώνων το 2004 επιτάχυνε τους ρυθμούς σύγκλισης μεταξύ Ελλάδος και Ε.Ε. και παρόλο που ακόμα πρέπει να γίνουν πολλά, το θέμα βρίσκεται σε καλό δρόμο. Ωστόσο, η καλή πρόθεση του νομοθέτη και η νομική αναγνώριση από μόνη της, δεν επαρκεί για την ενσωμάτωση των αναπήρων στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Χρειάζεται να καταβληθεί μεγαλύτερη προσπάθεια με στόχο την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση της ελληνικής κοινωνίας σχετικά με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία.

Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να επισημάνω ότι ο μέσος άνθρωπος στο άκουσμα του όρου «άτομο με ειδικές ανάγκες» βλέπει μόνο τους κινητικά αναπήρους ή ανθρώπους με αναπηρία αισθητηρίων οργάνων. Υπάρχουν, όμως, συνάνθρωποι μας με αναπηρίες λιγότερο πρόδηλες με αόρατες, αλλά εξίσου επιβαρυντικές αναπηρίες. Πρέπει, λοιπόν, οι πολίτες να συνειδητοποιήσουν τις υποχρεώσεις που έχουν απέναντι σ' αυτή την ομάδα των σωματικά και πνευματικά αδύνατων συμπολιτών μας. Να κατανοήσουν ότι καμία ευνομούμενη πολιτεία δε μπορεί να διαχωρίζει τους πολίτες της σύμφωνα με τη σωματική ή πνευματική τους ικανότητα και κατάσταση. Πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι ο πολιτισμός βασίζεται στο σεβασμό της διαφορετικότητας, στην αλληλεγγύη, στον αλτρουισμό και στην αλληλοβοήθεια και ότι η αξία του ανθρώπου είναι απόλυτη και δεν αυξομειώνεται ανάλογα με τις ικανότητες του καθενός.

Το επόμενο βήμα στον αγώνα για μία κοινωνία ελεύθερη από εμπόδια είναι η εφαρμογή της νομοθεσίας για την καταπολέμηση των διακρίσεων. Η αντιμετώπιση των προβλημάτων των Α.Μ.Ε.Α. από μέρους της ελληνικής διοίκησης διαχέεται σήμερα σε περισσότερα από 6 Υπουργεία με αλληλοκαλυπτόμενες αρμοδιότητες. Η ελληνική διοίκηση δε γνωρίζει ούτε τα προσωπικά ούτε τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της αναπηρίας στη χώρα μας, ενώ είναι αδύνατη η οριζόντια παρακολούθηση όλων των πολιτικών αναπηρίας. Η ανεπαρκής πληροφόρηση, η έλλειψη καλού συντονισμού μεταξύ των αρμόδιων υπηρεσιών στην υλοποίηση δράσεων και πολιτικών καθώς και η έλλειψη αξιολόγησης των σχετικών προγραμμάτων, δημιουργεί αρνητικές επιπτώσεις στη διαδικασία ενσωμάτωσης των ατόμων με αναπηρία τόσο στην κοινωνική όσο και στην οικονομική ζωή της χώρας.

Το Ινστιτούτο Κοινωνικής Προστασίας και Αλληλεγγύης επεξεργάζεται σχέδια δράσεων και αξιοποιεί ευρωπαϊκά προγράμματα όπως το ΕΝΤΑΜΑΤ, εργαλείο αξιολόγησης των πολιτικών ένταξης στο πλαίσιο της Ε.Ε. για την αναπηρία, με στόχο την εξάλειψη αυτών των προβλημάτων. Χρειάζεται, όμως, συνεχής έλεγχος για τον αντιμετωπισμό ελλειμμάτων και αποκλίσεων, διαρκής έλεγχος εφαρμογής των διατάξεων και προπαντός ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της κοινωνίας για την καταπολέμηση των προκαταλήψεων, για την άρση κάθε εμποδίου στην εκπαίδευση, στη κατάρτιση, στην απασχόληση, στην πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες και γενικά σε κάθε τομέα που σχετίζεται με τη ποιότητα ζωής των ατόμων με αναπηρία.

Για να μπορέσουν τα άτομα αυτά να ενσωματωθούν πλήρως στην οικονομική και κοινωνική ζωή της χώρας, πρέπει να αλλάξει ριζικά η στάση των πολιτών απέναντι τους, να αρθούν οι προκαταλήψεις και τα κοινωνική στερεότυπα. Πρέπει να γίνει συνείδηση σε όλους μας ότι τα Α.Μ.Ε.Α. είναι άτομα με ίσα δικαιώματα. Εργαζόμενοι, καταναλωτές, φορολογούμενοι, πολιτικοί, γείτονες, συγγενείς και φίλοι μας που δεν έχουν, όμως, την ανάλογη μεταχείριση. Η κεντρική εξουσία σε συνεργασία με την Τ.Α. και με όλους τους εταίρους, συλλόγους, επιστημονικές επιτροπές, κοινωνικούς φορείς και μη κυβερνητικές οργανώσεις, οφείλει να διαμορφώσει μια σωστότερη συλλογική στάση και συμπεριφορά απέναντι στην αναπηρία. Πρέπει η αναπηρία να γίνει αντιληπτή ως διαφορά συνθηκών και όρων ζωής και όχι ως προσωπική δυστυχία του ανάπηρου και της οικογένειας του.

Μια εκστρατεία ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης της κοινής γνώμης, θα μπορούσε να κινείται γύρω από τους παρακάτω άξονες: Πρώτον, ενημέρωση και υπενθύμιση των πολιτών για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι συνάνθρωποι μας με αναπηρία. Η κρατική τηλεόραση και το ραδιόφωνο, τα διαφημιστικά πλαίσια που διαθέτουν οι δήμοι και τα μέσα μεταφοράς, μπορούν να μεταδώσουν το μήνυμα ότι οι περιορισμοί που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρίες δεν είναι μόνο συνέπεια των δικών τους λειτουργικών αδυναμιών, αλλά και συνέπεια της δικής μας αδυναμίας να λάβουμε υπόψη τις ανάγκες τους. Η ελληνική κοινωνία έχει έμπρακτα αποδείξει την αλληλεγγύη και την ευαισθησία της όποτε ενημερώθηκε ότι έπρεπε να κινητοποιηθεί. Σε περιπτώσεις όπως το πρόσφατο ΤΣΟΥΝΑΜΙ στη Νοτιοανατολική Ασία, σε περιπτώσεις ιατρικών προβλημάτων απόρων και αλλού. Είναι συνεπώς φανερό ότι η προβολή των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι συμπολίτες μας με αναπηρία θα ενεργοποιήσει την ανάλογη κοινωνική συμπεριφορά.

Δεύτερον, προβολή των παροχών και των δυνατοτήτων εκπαίδευσης, μεταφοράς και απασχόλησης που η πολιτεία προσφέρει στους αναπήρους. Οι σύλλογοι και οι φορείς των ατόμων με αναπηρία είναι φυσικά ενήμεροι για τις παροχές αυτές. Ωστόσο, η συστηματική ανάδειξη τους προβάλει την προοπτική ζωής που έχουν τα άτομα αυτά και ενισχύει την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης γύρω από το θέμα των αναπήρων.

Τρίτον, ενημέρωση και εκπαίδευση των δημοσίων λειτουργών σχετικά με την αντιμετώπιση των προβλημάτων που δημιουργεί κάθε αναπηρία, ορατή ή αόρατη. Η ισότιμη μεταχείριση δεν αποκλείει τη συμπαράσταση και τη φροντίδα. Όσοι λόγο επαγγέλματος έρχονται σε επαφή με πολλούς ανθρώπους, δημόσιοι υπάλληλοι, αστυνομικοί κ.λ.π. θα πρέπει να έχουν στοιχειώδη εκπαίδευση, ώστε να μπορούν να προσφέρουν την ενδεδειγμένη υποστήριξη ή βοήθεια στα άτομα με αναπηρία όταν αυτό χρειαστεί. Η εκπαίδευση αυτή, γίνεται ειδικότερα επιτακτική για όσους εργάζονται σε νοσοκομεία ή ιατρικά κέντρα είτε ως νοσηλευτές είτε ως διοικητικοί υπάλληλοι.

Τέταρτον, ενθάρρυνση του προβληματισμού και της συζήτησης σχετικά με τα αναγκαία μέτρα και την προώθηση της ισότητας των ευκαιριών για τα άτομα με αναπηρία. Η οργάνωση σχετικών τηλεοπτικών συζητήσεων και ημερίδων με τη συμμετοχή ειδικών αλλά και ατόμων με αναπηρία, θα οδηγήσει στην προβολή των ικανοτήτων που διαθέτουν τα άτομα αυτά και στην επαγγελματική τους κατάσταση.

Πέμπτον, προώθηση της ανταλλαγής εμπειριών σχετικά με την ορθή πρακτική και τις αποτελεσματικές πρακτικές σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.

Έκτον, εκπαίδευση των πολιτών από τα πρώτα κιόλας σχολικά χρόνια, σχετικά με την αποδοχή της αναπηρικής κανονικότητας ως αυτοδύναμης υπόστασης, αυτόνομης και ως διαφορετικής αντίληψης συνθηκών και όρων ζωής. Παράλληλα, με την ειδική αγωγή των αναπήρων, θα πρέπει όλα τα παιδιά να διδαχθούν πιθανόν σε μάθημα αγωγής του πολίτη, ότι οι πολίτες με αναπηρία δεν είναι άτομα εξαρτώμενα και ετεροκαθοριζόμενα, αλλά πολίτες αυτεξούσιοι με βούληση, επιθυμίες, ανάγκες, φιλοδοξίες και όνειρα και τους οφείλετε σεβασμός και δυνατότητα να επιλέγουν και να υλοποιούν αυτό που θεωρούν προσωπικό τρόπο ζωής.

H Δήμαρχος Αθηναίων ενημέρωσε την Επιτροπή μας σχετικά με τη δημιουργία της παιδικής χαράς στην Ακαδημία Πλάτωνος η οποία είναι διαμορφωμένη έτσι ώστε να παίζουν παιδιά με ειδικές ανάγκες και υγιή παιδιά. Η ιδιαίτερη σημασία αυτού του έργου έγκειται όχι μόνο στη διάθεση ενός ασφαλούς χώρου παιχνιδιού για τα παιδιά με αναπηρία, αλλά κυρίως στη δυνατότητα που παρέχεται στα υγιή παιδιά να έρθουν σε επαφή και να αποδεχτούν την διαφορετικότητα.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η αναπηρία είναι οικουμενική, ανθρώπινη εμπειρία που αφορά τον καθένα από εμάς αφού όλοι μας είναι πιθανόν να βρεθούμε σ’ αυτή τη θέση. Τη στιγμή που ανακοινώνεται μια μορφή αναπηρίας είτε πρόκειται για κινητική αναπηρία, αναπηρία αισθητηρίων οργάνων, ψυχική ασθένεια είτε άλλη χρόνια ανίατη πάθηση, η ζωή του ανθρώπου ανατρέπεται. Η διάγνωση μιας αμετάκλητης αναπηρίας ελκύει αισθήματα απόγνωσης, άγχους, θυμού και ενοχής.

(Συνέχεια ομιλίας κυρίας ΧΡΥΣΗΣ ΚΑΡΥΔΗ, Εισηγήτριας)

Η κατάλληλη ψυχοεκπαιδευτική υποστήριξη είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση αυτών των αισθημάτων και καθοριστικής σημασίας για την περαιτέρω πορεία της ζωής του αναπήρου. Αλλά και η οικογένεια, με την κατάλληλη υποστήριξη, εκπαίδευση και ενημέρωση, θα αποφύγει τις γνωστές σε όλους μας συμπεριφορές της επίμονης άρνησης της πραγματικότητας, της υπέρμετρης παραχωρητικότητας, της χειραγώγησης και του υπερπροστατευτισμού. Συμπεριφορές που δυσχεραίνουν την προσαρμογή του ατόμου με αναπηρία στη νέα κατάσταση και συντελούν στην περιθωριοποίηση του.

Ας θυμηθούμε τη μαρτυρία του εκπροσώπου του Συλλόγου Κωφαλάλων που, στα πλαίσια της ενημέρωσης της Επιτροπής μας από φορείς, είπε ότι συχνά η δυσκολία των γονέων να αποδεχτούν την κώφωση των παιδιών τους έχει σαν αποτέλεσμα την καθυστέρηση της ειδικής εκπαίδευσης και την απομόνωση των παιδιών. Το ίδιο συμβαίνει στη διάγνωση του νεανικού σακχαρώδους διαβήτη, όπου η δυσκολία αποδοχής του στίγματος και η έλλειψη έγκαιρης θεραπευτικής εκπαίδευσης οδηγεί σε σοβαρές επιπλοκές και παρενέργειες.

Είναι φανερό ότι η συστηματική ενημέρωση των πολιτών σχετικά με την καθοριστική σημασία που έχει η έγκαιρη διάγνωση και η αποδοχή της αναπηρίας στην περαιτέρω πορεία της ζωής του αναπήρου θα ενισχύσει την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας γύρω από το θέμα και θα συντελέσει στην καταπολέμηση των προκαταλήψεων.

Με το δεδομένο ότι οι μόνιμες αναπηρίες δεν επιδέχονται θεραπεία, στόχος όλων μας πρέπει να είναι η βελτίωση του επιπέδου ζωής των ατόμων με αναπηρία. Ο στόχος αυτός θα επιτευχθεί μόνο όταν, παράλληλα με τη βελτίωση των υποδομών και των κοινωνικών παροχών, καταφέρουμε να καλλιεργήσουμε μια πιο θετική, συλλογική στάση απέναντι τους.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΠΕΡΝΙΔΑΚΗ - ΑΛΝΤΟΥΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Κυρία Καρύδη, ευχαριστούμε για την ευαίσθητη παρουσίαση της πτυχής του θέματος μας. Η ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης μπορεί να επηρεάσει την αντιμετώπιση των ατόμων με αναπηρία σε όλες τις πτυχές και εκφάνσεις της ζωής τους. Μου έκανε εντύπωση η ακρίβεια και η λιτότητα των όρων και των ιδεών. Το θέμα της ευαισθητοποίησης αγγίζει κάθε μια από τις επιμέρους εισηγήσεις. Χρειάζεται κατάλληλη συμπεριφορά προς τους ανάπηρους για να μπορέσουν να απολαύσουν τη σωστή εκπαίδευση και παιδεία, να ενταχθούν και να εργαστούν στην κοινωνία, να κοινωνικοποιηθούν, να τους αντιμετωπίσουν όπως πρέπει σε ένα νοσοκομείο, κ.λπ.. Όλες οι πτυχές των αξόνων που συζητάμε -εκπαίδευση, παιδεία, απασχόληση, υγεία, κλπ- άπτονται αυτού του θέματος.

Οι συνάδελφοι θα κάνουν τις παρατηρήσεις τους και θα ψηφίσουμε την εισήγηση. Μπορείτε να κάνετε όποιες αλλαγές θέλετε, ώσπου να κατατεθεί η τελική μορφή της Έκθεσης μας.

Θα ήθελα να τονίσω τη μεγάλη σημασία του ρόλου των ΜΜΕ. Κυρία Καρύδη, το αναφέρετε πολύ σωστά. Για να ευαισθητοποιηθεί η κοινή γνώμη, θα πρέπει να βομβαρδίζεται από πολλές μεριές, κυρίως με υπενθύμιση του γεγονότος ότι συμπολίτες μας ανάπηροι υπάρχουν και θα υπάρχουν και υποχρεούμαστε να αναγνωρίσουμε αυτό το γεγονός και τα δικαιώματα τους. Υποχρεούμαστε να βοηθήσουμε στην επίλυση των σοβαρών προβλημάτων που τους απασχολούν και διαιωνίζονται κατά τη διάρκεια της ζωής του ελληνικού έθνους και κράτους.

Αν η ευαισθητοποίηση επιταχυνθεί, θα επιλύσει πολλά προβλήματα. Αν η κοινή γνώμη απαιτήσει την επίλυση των προβλημάτων για τους πολίτες με αναπηρία με τον ίδιο ζήλο που απαιτεί την επίλυση άλλων αιτημάτων, όλοι οι αρμόδιοι φορείς θα δουν το θέμα πιο ζεστά. Η εισαγωγή μαθήματος στα σχολεία είναι πολύ σημαντικό. Ό,τι μάθει ένα παιδί από μικρό είναι βίωμα. Ό,τι προσπαθήσεις να μάθεις σε ένα μεγάλο που έχει ήδη διαμορφώσει τις απόψεις και τις προκαταλήψεις του, γίνεται με μεγαλύτερη δυσκολία.

Το λόγο έχει ο κ. Τσαντούλας.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΑΝΤΟΥΛΑΣ: Κυρία Πρόεδρε, στην προηγούμενη συνεδρίαση είχα πει πόσο μου άρεσε η εισήγηση σας. Είχα μιλήσει αρκετά για τη δομή που θα έπρεπε να ακολουθήσουμε και άλλοι. Σήμερα, κατάλαβα ότι δεν είναι απαραίτητο να υπάρχει η ίδια δομή σε όλα τα θέματα και η εισήγηση της κυρίας Καρύδη ήταν εξίσου καλή.

Συμφωνώ ότι η ελληνική κοινωνία έχει δείξει ευαισθησία και αλληλεγγύη σε πολλά θέματα, αλλά αυτό είναι διαφορετικό. Ελπίζω ότι θα είναι το ίδιο αποτελεσματική κάθε προσπάθεια ευαισθητοποίησης που θα κάνουμε, αλλά θα είναι πιο δύσκολη. Η ευαισθητοποίηση θα ενισχύσει και την κοινωνική συνοχή μας, γιατί αν 10% του πληθυσμού έχει τέτοια προβλήματα έχει τέτοια προβλήματα, είναι απαραίτητο όλοι να γνωρίζουν το διπλανό τους, να τον αποδέχονται, να σέβονται τα δικαιώματα του και να μπορούν να δώσουν μια άμεση και πρόθυμη βοήθεια όταν χρειαστεί.

Επίσης, συμφωνώ με την κυρία Καρύδη για το ποιους πρέπει να ευαισθητοποιήσουμε. Σημαντικό είναι να ευαισθητοποιηθούν όλοι οι δημόσιοι λειτουργοί, εκείνοι που έχουν να προσφέρουν υπηρεσίες προς τα Α.Μ.Ε.Α.. Ειδικότερα, εργαζόμενοι σε ιδρύματα πρόνοιας. Κάποιοι που προσλαμβάνονται εκεί, όταν πάνε στο περιβάλλον και δουν με ποιους έχουν να κάνουν, φεύγουν ή προσφέρουν κακές υπηρεσίες. Είναι σημαντικό να εκπαιδευτεί και η οικογένεια των Α.Μ.Ε.Α., γιατί θα διευκολύνει πολύ την τύχη του ατόμου με αναπηρία.

Ποιοι θα ευαισθητοποιούν; Πρέπει να κάνουμε κι εμείς μια πρόταση για το ποιοι θα είναι αυτοί που θα μετέχουν στην ευαισθητοποίηση. Θα πρέπει να είναι γνώστες και ευαισθητοποιημένα άτομα. Η ευαισθητοποίηση πρέπει να αρχίσει πολύ νωρίς και με το μάθημα που πρότεινε η κυρία Καρύδη. Όλα τα μέσα, κυρίως τα ΜΜΕ, πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την ευαισθητοποίηση.

Σαν Επιτροπή, θα πρέπει να κάνουμε λίγο πιο συγκεκριμένες προτάσεις. Να πούμε πώς θα γίνει αυτό και να έχουμε κάποιες επαφές με τα μέσα μέσω των οποίων θα γίνει η ευαισθητοποίηση. Έχει ήδη αρχίσει μια επαφή με την ΕΡΤ, με τον κ. Παναγόπουλο που ήρθε και μιλήσαμε αρκετά. Έτσι, θα ολοκληρωθεί η προσπάθεια μας να κάνουμε υλοποιήσιμες προτάσεις.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΠΕΡΝΙΔΑΚΗ - ΑΛΝΤΟΥΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Το θέμα είναι ανεξάντλητο, αλλά να υπογραμμίσουμε ότι τα αρνητικά στερεότυπα που προβάλουν πολλές φορές τα ΜΜΕ όσον αφορά τους αναπήρους καλό θα ήταν να αφαιρεθούν έστω και δια νόμου. Σε άλλες προηγμένες κοινωνίες έχει γίνει. Δεν επιτρέπεται να μιλήσεις υβριστικά ή υποτιμητικά για μειονότητες ή για κατηγορίες συμπολιτών με οποιαδήποτε διαφορετικότητα. Το θέμα θα είναι ανοιχτό για να συζητήσουμε τις ιδέες για το πώς μπορούμε να το πετύχουμε.

Στο σημείο αυτό η Εισήγηση της κυρίας Καρύδη γίνεται ομόφωνα δεκτή.

Το λόγο έχει ο κ. Μελάς.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΕΛΑΣ: Συγχαίρω την κυρία Καρύδη για την εισήγηση της. Κατέθεσε την ευαισθησία που πρέπει να έχει η κοινωνία απέναντι στα Α.Μ.Ε.Α.. Πριν χρόνια, τα Α.Μ.Ε.Α. ήταν περιθωριοποιημένα. Η κοινωνία τα έχει αγκαλιάσει, αλλά όχι με την ευαισθησία που χρειάζεται. Η κυρία Καρύδη ανέφερε τι πρέπει να γίνει ακόμη για να ευαισθητοποιηθεί περισσότερο η κοινωνία, το ρόλο που μπορούν να παίξουν τα ΜΜΕ και πως οι άνθρωποι αυτοί θα πρέπει να αισθανθούν ότι δεν είναι απομονωμένο κομμάτι της κοινωνίας, αλλά μπορούν να ζήσουν με κοινωνική συνοχή, κατανόηση και αγάπη.

(Συνέχεια ομιλίας κ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΜΕΛΑ)

Επειδή έχει ξαναειπωθεί και δε σας το κρύβω ότι μου κάνει εντύπωση, αυτό το 10% του ελληνικού λαού, που είναι άτομα με ειδικές ανάγκες, βάσει ποιών στατιστικών στοιχείων βγαίνει ή μέσα από ποια δεδομένα ένα άτομο χαρακτηρίζεται ως άτομο με ειδικές ανάγκες;

ΧΡΥΣΗ ΚΑΡΥΔΗ: Νομίζω ότι πρέπει να ξαναορίσουμε τον όρο αναπηρία, επειδή για παράδειγμα το λεξικό του Μπαμπινιώτη στη λέξη αναπηρία ορίζει οποιοδήποτε άνθρωπο είτε εκ γενετής είτε επίκτητα στερείται όλων των δυνατοτήτων που έχει ένα υγιές άτομο. Εγώ ως διαβητική, δεν είμαι εξ ίσου ανάπηρη με κάποιον που στερείται του ποδιού του, ωστόσο ανήκω σε μία ιδιαίτερη κατηγορία ανθρώπων, που αντιμετωπίζουν καθημερινό πρόβλημα παρενεργειών, ένταξης κ.λ.π.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΕΛΑΣ: Η δική μου απορία είναι, εάν ένας στους δέκα Έλληνες είναι ανάπηρος; Πρέπει να οριοθετήσουμε λίγο τον όρο άτομα με ειδικές ανάγκες, ώστε να μην υπεισέρχονται σ' αυτή την κατηγορία και άτομα που δε στερούνται φυσικών χαρισμάτων.

Το λέω αυτό για το καλό των ατόμων με ειδικές ανάγκες. Τι έχουν πάρει, το ελάχιστο που δικαιούνται; Δε μπορεί όμως, αυτοί που έχουν το ελάχιστο, αυτό δηλαδή, που πλησιάζει τα όρια ενός φυσιολογικού ανθρώπου να ανήκουν στην κατηγορία των ατόμων με ειδικές ανάγκες.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΠΕΡΝΙΔΑΚΗ - ΑΛΝΤΟΥΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Θα σας δώσω, κ. Μελά, την τεχνική απάντηση του θέματος. Το 10% βασίζεται σε μελέτες της Ε.Ε., που έχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε. Όπως καταλαβαίνετε, βάσει πρόσφατης στατιστικής και μελέτης, προηγούμαστε σε όλη την Ευρώπη λόγω ατυχημάτων. Το θέμα μας δεν είναι αν το ποσοστό είναι 10%,11%,12% ή 15%. Υπάρχει ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων, που είναι πραγματικά ανάπηροι. Αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι ίσως, υπάρχει και ένα μεγαλύτερο ποσοστό, που παίρνουν τα αναπηρικά επιδόματα χωρίς να είναι ανάπηροι.

Προσδοκούμε να επιλύσει οριστικά η εντέλει καταγραφή που θα γίνει με την κάρτα αναπηρίας, που αυτή τη στιγμή είναι σε διαμόρφωση. Ως προς τη θεωρία, μπορούν να πουν και άλλοι συνάδελφοι την άποψη τους, τι εννοούμε με τη λέξη αναπηρία.

Πολύ πρόσφατα, μετά το Σύνταγμα, αλλά και με απόφαση της ΕΣΑΕΑ γίνεται αποδεκτός ο όρος αντί του «άτομα με ειδικές ανάγκες», «άτομα με αναπηρία». Αυτό κατά τη γνώμη μου είναι πιο σωστό και από τον όρο Α.Μ.Ε.Α., γιατί αν εννοούν άτομα με αναπηρία, έχει καλώς, εάν όμως, ακούγεται γενικά Α.Μ.Ε.Α., ακούγεται σαν εξωγήινοι και θα πρέπει να προσέξουμε την ορολογία.

Τα άτομα με αναπηρία, σύμφωνα με τη δική μου εισήγηση, είναι τα άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Δηλαδή, αποδέχομαι ότι οι ανάγκες είναι ειδικές ως προς την εκπαίδευση, αλλά τα άτομα στα οποία αναφέρομαι δεν είναι άτομα με ειδικές ανάγκες, γιατί δεν τον χαρακτηρίζω έτσι ως άτομο, αλλά ο συγκεκριμένος άνθρωπος με μια μορφή αναπηρίας. Άρα, μου είναι πολύ εύκολο να ξεκαθαρίσω τους βασικούς όρους ότι μιλάμε πλέον για άτομα με αναπηρία, το ακρώνυμο κατά σύμπτωση είναι το ίδιο, δηλαδή, Α.Μ.Ε.Α. και εμείς ως Επιτροπή δε δεχόμαστε ότι το άτομο με αναπηρία χαρακτηρίζεται απλά και μόνο από την αναπηρία του, χωρίς να αναφερόμαστε σε αυτό ως άτομο με ειδικές ανάγκες, γιατί είναι πολίτης που έχει κάποια αναπηρία ή κάποιο πρόβλημα μαθησιακής δυσκολίας.

Πάντως, όποιου είδους αναπηρία υπάρχει, ορατή ή αόρατη, τον εμποδίζει από ορισμένες λειτουργίες ή δραστηριότητες, δεν του αφαιρεί την ταυτότητα του ως πολίτη και σίγουρα δεν τον χαρακτηρίζουμε ως άτομο με ειδικές ανάγκες. Ειδικές ανάγκες μπορεί να έχει ο οποιοσδήποτε σε όποια στιγμή. Το άτομο με αναπηρία έχει και πάρα πολλές ικανότητες. Εγώ για παράδειγμα, που δε βλέπω και είμαι τυφλή, διαβάζω τη γραφή Μπρέϊγ, διότι έχω αναγκαστεί να διαβάζω με την αφή, όμως έχω εξίσου καλές ικανότητες ως προς τις λειτουργίες που δεν επηρεάζονται από την όραση και επιπλέον αναπληρώνω την όραση με διάφορους τρόπους κατ' ανάγκην.

Συζητώντας όλα αυτά στην Επιτροπή μας, βοηθάμε την κοινή γνώμη να διαμορφώνει άποψη και να μη φοβάται να πλησιάσει ένα άτομο με αναπηρία. Η ευαισθητοποίηση ξεκινά από τη λύπηση και τον οίκτο και απλά επιδιώκουμε μία συμμετοχή του συμπάσχειν, δηλαδή, μπαίνω στη θέση του άλλου και δεν τον βλέπω αφ' υψηλού.

Το λόγο έχει ο κ. Λεβέντης.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΛΕΒΕΝΤΗΣ: Η κυρία Καρύδη έκανε μία εμπεριστατωμένη και με μεγάλη ευαισθησία εισήγηση και πιστεύω ότι συμφωνούμε όλοι. Η δική μας προσπάθεια είναι να προσθέσουμε κάποιες πινελιές.

Ίσως ο όρος άτομα με αναπηρία είναι πιο σωστός, αν και δεν πιστεύω ότι θα πρέπει να δώσουμε το κύριο βάρος στο σημείο αυτό. Το κύριο βάρος πρέπει να το δώσουμε στο πώς τα άτομα αυτά θα ενσωματωθούν στην κοινωνία μας και θα γίνουν αποδεκτά, με τις ιδιαιτερότητες τους, τις δυσκολίες, αλλά και τις ικανότητες τους.

Επειδή είμαι γιατρός και έχω ζήσει χιλιάδες περιστατικά, πρέπει να πω ότι η αντιμετώπιση αυτών των ανθρώπων είναι διαφορετική σήμερα. Είναι η καλύτερη από αυτήν που υπήρχε πριν μερικές δεκαετίες. Έζησα, για παράδειγμα, την ανακάλυψη των βαλβίδων της υδροκεφαλίας, τη δεκαετία του ’60. Τα παιδιά που είχαν υδροκεφαλία και μπορούσαν να χαθούν ή να μείνουν μονίμως ανάπηρα, σήμερα η έγκαιρη επέμβαση μπορεί να τα οδηγήσει σε μία κανονική ανάπτυξη και φυσιολογική ζωή. Τότε υπήρχαν δύο κατηγορίες αντιμετώπισης. Έχει μεγάλη σημασία πώς το χειρίζεται η οικογένεια. Η μία κατηγορία είναι αυτή που η μητέρα προσκολλάται στο παιδί και η άλλη της αδιαφορίας και της εγκατάλειψης.

Εάν πάτε στα ψυχιατρεία θα δείτε χιλιάδες ανθρώπους που είναι αγνοημένοι από τις οικογένειές τους. Πρέπει λοιπόν, να δούμε τους οικείους πώς το αντιμετωπίζουν γιατί δεν είναι εύκολο το πρόβλημα. Πρέπει να δοθεί σοβαρότατη βοήθεια από την κοινωνία και την πολιτεία για να κατανοήσει το πρόβλημα, αλλά και να το αντιμετωπίσει.

Πρέπει να ευαισθητοποιήσουμε την κοινωνία και την κοινή γνώμη συνολικά. Αυτό μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους, όπως μέσα από τα ΜΜΕ, το σχολείο και από τον καθένα μας ξεχωριστά. Ένα άλλο θέμα που υπάρχει είναι πόσα είναι τα άτομα με αναπηρία. Το 10% είναι ένας μετριοπαθής υπολογισμός. Εάν σκεφτούμε τους ανθρώπους που παθαίνουν εγκεφαλικά επεισόδια κάθε χρόνο και είναι γύρω στις 100.000 εκ των οποίων μεγάλο ποσοστό μένει μονίμως ανάπηρο. Δε χρειάζεται να αναφέρω τα τροχαία, τα εργατικά ατυχήματα και τις σοβαρές παθήσεις που συμβαίνουν στη διάρκεια της ζωής μας, τις ψυχικές και σωματικές. Από αυτή την άποψη μένει να κάνουμε μία καταγραφή και να έχουμε πλήρη στοιχεία. Αυτό μπορεί να συνδυαστεί και με μία επιχορήγηση της πολιτείας. Πιστεύω ότι αυτή η προσπάθεια έχει αρχίσει να δίνει, αλλά στο μέλλον ελπίζω να δώσει πιο χειροπιαστά αποτελέσματα.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΠΕΡΝΙΔΑΚΗ - ΑΛΝΤΟΥΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Θα ήθελα να σημειώσω τη φράση, διαβάθμιση της αναπηρίας. Υπάρχει πρόβλημα με την επιδοματική πολιτική και υπάρχει διαφοροποίηση για το τι συμβαίνει με τα άτομα που ήδη έχουν συνταξιοδοτηθεί και μετά επέρχεται κάποια αναπηρία ή αρρώστια. Υπάρχουν διαβαθμίσεις σε όλων των ειδών τις κατηγορίες των αναπηριών και το έργο είναι μεγάλο και βαρύ, προκειμένου να γίνουν αξιολογήσεις στη διαβάθμιση των αναπηριών. Πιστεύουμε ότι με την κάρτα αναπηρίας και με την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας το θέμα αυτό θα λυθεί σε ένα ικανοποιητικό βαθμό.

Το λόγο έχει ο κ. Κωνσταντάρας.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ: Κυρία Πρόεδρε, από την εισήγηση της κυρίας Καρύδη δεν περίμενα τίποτα λιγότερο. Γνωρίζει το πρόβλημα και ακόμη χειρίζεται το λόγο θαυμάσια. Αντίθετα περίμενα να κάνει πιο ουσιαστικές προτάσεις τις οποίες θα πρέπει τώρα να τις αναζητήσουμε. Πιστεύω, ότι θα πρέπει να είμαστε πιο συγκεκριμένοι στις προτάσεις. Συμμετείχα στην Επιτροπή για τη διαφάνεια στον αθλητισμό και το ντόπινγκ. Αφού δουλέψαμε πάρα πολύ σκληρά επί μήνες και αφού συζητήσαμε με συγκεκριμένους ανθρώπους, τελικά ο κ. Σπηλιόπουλος συνέταξε μια έκθεση την οποία και παραδώσαμε, όπως θα παραδώσουμε και αυτή στην Πρόεδρο της Βουλής και στην Κυβέρνηση. Πριν ακόμη δημοσιευτεί η συγκεκριμένη έκθεση των ανθρώπων οι οποίοι επελέγησαν για να μελετήσουν και να βγάλουν κάποιο πόρισμα, έγινε μια μεγάλη εκδήλωση στο Υπουργείο Αθλητισμού και ο ΕΣΚΑΝ εξέδωσε κάποια βιβλία, για τον τρόπο που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα του ντόπινγκ και του αντιντόπινγκ στην Ελλάδα. Δεν ελήφθη υπόψη το γεγονός, ότι την προηγούμενη είχε κυκλοφορήσει η έκθεση της Ειδικής Επιτροπής στη Βουλή στην οποία η Πρόεδρος του ΕΣΚΑΝ είχε κληθεί να μιλήσει. Το αποτέλεσμα ήταν να μηδενιστεί όλη η δουλειά που έγινε από διακεκριμένους ανθρώπους μέσα στη Βουλή, αλλά και έξω από αυτή.

Κυρία Πρόεδρε, για να μην φτάσουμε στο σημείο να κάνετε εσείς την τελική εισήγηση και την επομένη βγει κάποιο άλλο Υπουργείο ή κάποιος άλλος φορέας και να πει ότι φτιάξαμε το καινούργιο πλάνο για το πώς θα χειριστούμε το θέμα των αναπήρων, θα πρότεινα να είμαστε λιγότερο οξείς σε ορισμένα θέματα. Πρέπει να απαιτήσουμε τα θέματα που μελετάμε και για τα οποία υποτίθεται έχουμε συζητήσει με αρμόδιους ανθρώπους, να γίνουν κατανοητά.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΠΕΡΝΙΔΑΚΗ - ΑΛΝΤΟΥΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Το λόγο έχει η κυρία Νικολαϊδου.

ΒΕΡΡΑ ΝΙΚΟΛΑΪΔΟΥ: Κυρία Πρόεδρε, με πολύ προσοχή άκουσα την εισήγηση της κυρίας Καρύδη και δεν αμφισβητώ την ευαισθησία που τη διακρίνει, αλλά έχω τελείως διαφορετική πολιτική αντίληψη στο θέμα. Με την κατάθεση της έκθεσης, θα προσπαθήσω να διατυπώσω γραπτά κάποιες σκέψεις για τα περισσότερα θέματα που μας απασχολούν. Για το συγκεκριμένο θέμα που συζητάμε, θα υποβάλλω κάποιες προτάσεις που ίσως βοηθήσουν.

Επειδή, πιστεύω ότι το όλο ζήτημα είναι πολύ σοβαρό και ευαίσθητο, τίθεται θέμα ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης. Υπάρχει μια καθυστέρηση στην αντιμετώπιση του θέματος από την κοινωνίας μας, αλλά αυτό δεν οφείλεται στο γεγονός ότι δεν υπάρχει μια σχετική καμπάνια αυτή τη στιγμή στην τηλεόραση. Πιστεύω, ότι το πρόβλημα ξεκινάει από το σχολείο και από την ίδια την οικογένεια, όπου δυστυχώς τα πάντα βοηθούν στο να αντιμετωπίζεται το θέμα ρατσιστικά. Εμείς σαν Επιτροπή, πρέπει να βοηθήσουμε στη λύση των σχετικών προβλημάτων και καταρχάς πρέπει να ξεκινήσουμε από την καταγραφή τους σε πανελλαδικό επίπεδο. Όταν είχα διατελέσει δήμαρχος σε επίπεδο δήμου, έκανα μια προσπάθεια καταγραφής των συγκεκριμένων ατόμων και δυσκολεύτηκα πάρα πολύ, διότι τα παιδιά αυτά τα κρύβουν. Είναι γεγονός ότι η αναπηρία ανατρέπει τη ζωή της οικογένειας και του ίδιου του ατόμου και δυστυχώς, αυτά που προσφέρονται είναι από μηδέν έως μείον. Επειδή έχω προσωπικό παράδειγμα στην οικογένεια μου, γνωρίζω πολύ καλά τι σημαίνει να ανακαλύπτεις ότι ένα παιδί στα πέντε του χρόνια έχει κάποιο κινητικό πρόβλημα. Σου μετατρέπει όλη τη ζωή, τη διαμόρφωση του σπιτιού και σε καμία περίπτωση το άτομο αυτό δεν μπορεί να είναι ένα φυσιολογικό άτομο. Τα παιδιά αυτά είναι αποκλεισμένα, βλέπουν το θέμα οι πάντες ρατσιστικά και εδώ η πολιτεία δεν έχει δώσει τα ελάχιστα.

Πρέπει να προτείνουμε να επιχορηγηθούν οι δήμοι, για να κάνουν σχετική καταγραφή των συγκεκριμένων ατόμων, προκειμένου να είμαστε αποτελεσματικοί. Εάν θέλουμε να μπούμε στα προβλήματα των αναπήρων, θα πρέπει στην εισήγηση να συμπεριληφθούν κάποιες συγκεκριμένες προτάσεις και αυτό δεν έχει γίνει. Δε θα συμφωνήσω έτσι απλά να ψηφίσω την έκθεση και επίσης, δεν συμφωνώ με τη διαδικασία πριν τοποθετηθούμε, να την ψηφίζουμε.

Επειδή γίνεται αναφορά στην εισήγηση και για τους παραολυμπιακούς αγώνες, θα ήθελα να μάθω, εάν μας έχει απασχολήσει το θέμα πόσα από τα άτομα αυτά έχουν τη δυνατότητα να αθλούνται. Πιστεύω, ότι ο αριθμός των ατόμων που αθλούνται είναι πολύ μικρός, διότι δεν υπάρχουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις. Επίσης, η επαγγελματική αποκατάσταση είναι ένας ακόμη δύσκολος τομέας με πολύ μικρό ποσοστό απορρόφησης και αποκατάστασης για τα συγκεκριμένα άτομα.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΠΕΡΝΙΔΑΚΗ - ΑΛΝΤΟΥΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Κυρία Νικολαϊδου, είστε ευπρόσδεκτη να μου καταθέσετε συγκεκριμένες προτάσεις, για να δούμε πως θα τις ενσωματώσουμε στο σύνολο της έκθεσης που θα ψηφιστεί στο τέλος. Σαν Πρόεδρος της Επιτροπής, είμαι σίγουρη ότι οι προτάσεις σας θα μας βοηθήσουν και θα προσπαθήσουμε να τις ενσωματώσουμε στα αντίστοιχα κεφάλαια της τελικής έκθεσης.

Σε σχέση με τις άλλες εισηγήσεις που έχουμε και αποτελούν συγκεκριμένα κεφάλαια, όπως η προσβασιμότητα, η ειδική αγωγή κ.λπ., γίνονται συγκεκριμένες προτάσεις, αλλά το κεφάλαιο «ευαισθητοποίηση» είναι πολύ καλό και θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ουσία στην εισαγωγή του θέματος στην τελική μας έκθεση. Η ευαισθητοποίηση διαπιστώνεται σαν ανάγκη και στα επιμέρους κεφάλαια που ακολουθούν, οι Προσωπικά, σε επόμενο κύκλο εισηγήσεων, θα επιλέξω κάποιο θέμα. Επειδή, όμως, τώρα δεν έχω χρεωθεί με κάποιο συγκεκριμένο θέμα, θα προσπαθήσω να κάνω επί μέρους προτάσεις και στο τέλος μια συνοπτική έκθεση, δίπλα σε αυτή που θα καταθέσετε.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΠΕΡΝΙΔΑΚΗ - ΑΛΝΤΟΥΣ(Πρόεδρος της Επιτροπής): Κυρία Νικολαϊδου, διαδικαστικά, σας λέω ότι μπορείτε να καταθέσετε γραπτώς επί μέρους πρότασή σας, την οποία και θα ενσωματώσουμε, όμως, δεν υπάρχει άλλο περιθώριο εισήγησης σ’ αυτήν την περίοδο.

Το λόγο έχει η κυρία Καρύδη.

ΧΡΥΣΗ ΚΑΡΥΔΗ: Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι έχουμε διαφορετική στάση απέναντι σε αυτά τα θέματα. Θα ήθελα μόνο να σας επισημάνω ότι το θέμα της δικής μου εισήγησης ήταν η ευαισθητοποίηση και η κινητοποίηση της κοινωνίας, ώστε αυτή να αποδεχθεί τη διαφορετικότητα. Σ’ αυτό το θέμα θα έπρεπε να περιοριστώ. Σ’ αυτό συμφωνούμε απολύτως. Μια κοινωνία, εκπαιδευμένη να θαυμάζει μόνο τα δίμετρα αναιμικά κοριτσάκια, βεβαίως και δεν αποδέχεται τους ανάπηρους. Συμφωνούμε απολύτως ότι είναι θέμα κοινωνικής στάσης.

Η ουσία της εισήγησής μου ήταν ότι δεν είναι οι νόμοι που μας λείπουν. Μπορεί, βέβαια, να έπρεπε να ψηφισθεί και κάποιος νόμος για μία κατηγορία ανθρώπων. Νόμοι υπάρχουν. Αν εφαρμόζονταν αυτοί, τα πράγματα θα ήταν πολύ καλύτερα. Δεν εφαρμόζονται, γιατί η κοινωνία δεν είναι έτοιμη να τους εφαρμόσει, γιατί δεν έχει επαρκώς ενημερωθεί.

Όσον αφορά στις παροχές, γνωρίζετε, κυρία Νικολαϊδου, πόσες ράμπες υπάρχουν στα πεζοδρόμια; Πάρα πολλές. Βρίσκεται, όμως, καμία ελεύθερη για να περάσει ο ανάπηρος, ή ακόμα και το καροτσάκι της λαϊκής; Φταίει ο Δήμος ή εκείνος, που έχει παρκάρει το αυτοκίνητό του σ’ αυτή; Επομένως και αυτό το θέμα εμπίπτει στα θέματα ευαισθητοποίησης, ενημέρωσης και καλλιέργειας μιας άλλης στάσης απέναντι στη διαφορετικότητα. Τα υπόλοιπα δεν αποτελούσαν μέρος της συζήτησής μου. Αναγνωρίζω ότι θα έπρεπε ίσως να είμαι λίγο πιο σαφής στα προτεινόμενα μέτρα ακόμα και για την ευαισθητοποίηση. Όμως, αυτό είναι πολύ δύσκολο γιατί καλλιεργούμε μια άλλη νοοτροπία. Θεωρώ ότι έχουν γίνει πάρα πολλά βήματα εδώ και τριάντα χρόνια. Όσο περνάει ο καιρός δε θα έχουμε φαινόμενα «Κωσταλέξι», και μανάδες να αυτοκτονούν γιατί αρρώστησε το παιδί τους, γιατί εν τω μεταξύ και η επιστήμη προοδεύει. Βεβαίως, υπάρχουν πολλά ακόμη πράγματα για να γίνουν.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΠΕΡΝΙΔΑΚΗ - ΑΛΝΤΟΥΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Το λόγο έχει ο κ. Αντωνακόπουλος.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΑΝΤΩΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Ο όρος «αναπηρία» είναι κοινωνιολογικός βασικά όρος. Ξεκινούμε από τη νόσο ή την πάθηση σε έναν ανθρώπινο οργανισμό που τον χαρακτηρίζει ως ασθενή ή πάσχοντα και αν αυτή η ασθένεια έχει επίπτωση στην προσωπική και κοινωνική λειτουργικότητα και ευεξία του, τότε επέρχεται η λεγόμενη αναπηρία.

Όσον αφορά στη χρήση του αρτικόλεξου «Α.Μ.Ε.Α.», ως μέρος του επικοινωνιακού εποικοδομήματος, πράγματι, όλες αυτές οι συντμήσεις είναι λίγο άχαρες και «ξύλινες». Γκετοποιουν τα πράγματα και έτσι απαξιώνουν την ατομικότητα του καθενός. Καλό είναι να χρησιμοποιούμε ολόκληρες τις λέξεις. Δε νομίζω ότι πρέπει να γίνεται χρήση απρόσωπων συντετμημένων όρων, γιατί αυτοί δημιουργούν την αίσθηση ενός άχρωμου τμήματος της κοινωνίας μας.

Είναι, πλέον, σήμερα αποδεκτό ότι η κυρίαρχη ιδεολογία όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο, διαμορφώνεται από κάποιες συγκεκριμένες εξουσίες.

Η πρώτη εξουσία, που διαμορφώνει σήμερα ιδεολογία σ' όλο τον κόσμο, μη δημοκρατικά νομιμοποιημένη, είναι η οικονομία. Καλώς ή κακώς, με διολισθήσεις θεσμικού χαρακτήρα, αυτονομήθηκε και έχει τη δυνατότητα να διαμορφώνει ακόμη και τη στάση και τις συμπεριφορές των ανθρώπων.

Μια δεύτερη μη δημοκρατικά νομιμοποιημένη εξουσία, είναι τα Μ.Μ.Ε., τα οποία αγγίζουν τα όρια της φασιστικής προσέγγισης των ανθρωπίνων αναγκών. Σ' αυτή την περίπτωση πάλι, η κυρίαρχη ιδεολογία είναι η εξής: Κάθε διαφορετικότητα, η οποία δεν εξυπηρετεί τους στόχους μιας απρόσωπης μαζικοποίησης του ανθρώπινου είδους ή λοιδορείται ή αγνοείται. Προβάλλεται, επίσης, έντονα το στοιχείο των ατομικών λύσεων. Στα ριάλιτι, τελικά, επιβραβεύονται οι πιο σκληροί άνθρωποι, οι πιο στεγνοί συναισθηματικά. Αυτό αμέσως δημιουργεί κάποιες αξίες στην κοινωνία. Έχουμε φτάσει στο σημείο της θεοποίησης της προδιαγεγραμμένης εικόνας.

Αυτό είναι ένα ζήτημα, που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί, κατά την άποψη μου, μόνο με νόμους. Νομίζω ότι αντιμετωπίζεται μόνο με πρότυπα συμπεριφορών. Σήμερα στην κοινωνία είναι πρότυπα αυτοί που το σύστημα τους έχει κάνει πιο ορατούς. Πιο ορατοί σήμερα είναι οι οικονομικά δυνατοί άνθρωποι του θεάματος και αυτοί, που έχουν μια εμπορικότητα. Αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι πολιτικοί. Μπορεί, βέβαια, κάποιος πολιτικός να συγκαταλέγεται σε αυτούς, όπως ο Σβαρτσενέϊκερ. Επειδή η πολιτική πρέπει να διολισθήσει σε αυτή την κατεύθυνση, χρησιμοποιείται ο Σβαρσενέϊκερ για πολιτικό

αρχή