Ελευθερία Μπερνιδάκη-Άλντους

Επαγγελματική Αποκατάσταση - Απασχόληση

Η θέση της σελίδας είναι:

Πίσω στο Πρακτικά Επιτροπής για την Αντιμετώπιση των προβλημάτων που απασχολούν τα άτομα με αναπηρία- Περίοδος ΙΑ'- Σύνοδος Α' και Περίοδος ΙΑ'- Σύνοδος Β'

ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΙΑ' - ΣΥΝΟΔΟΣ B'
ΔΙΑΚΟΜΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ,
ΠΟΥ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΝ ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ

16 Μαρτίου 2006

ΠΡΑΚΤΙΚΟ (Άρθρο 40 παρ. 1 του Κ.τ.Β.)

Στην Αθήνα σήμερα 16 Μαρτίου 2006, ημέρα Πέμπτη και ώρα 09.50΄π.μ., συνεδρίασε στην Αίθουσα 150 του Μεγάρου της Βουλής, η Ειδική Διακομματική Επιτροπή για την αντιμετώπιση των προβλημάτων, που απασχολούν τα άτομα με αναπηρία, υπό την προεδρία της Προέδρου αυτής, κυρίας Ελευθερίας Μπερνιδάκη - Άλντους, με θέματα ημερήσιας διάταξης:
Επαγγελματική Αποκατάσταση - Απασχόληση

Η Πρόεδρος της Επιτροπής, αφού διαπίστωσε την ύπαρξη απαρτίας, κήρυξε την έναρξη της συνεδρίασης και έκανε την α΄ ανάγνωση του καταλόγου των μελών της Επιτροπής. Παρόντες ήταν οι Βουλευτές κ.κ.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΠΕΡΝΙΔΑΚΗ – ΑΛΝΤΟΥΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, να ξεκινήσουμε με την εισήγηση, που έχει γραφεί από τον κ. Λεβέντη και την κυρία Περλεπέ- Σηφουνάκη, για την απασχόληση των ατόμων με αναπηρία. Είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα, με το οποίο ασχοληθήκαμε όλο αυτό τον καιρό.

Το λόγο έχει ο κ. Λεβέντης.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΛΕΒΕΝΤΗΣ: Το θέμα της απασχόλησης και της κοινωνικής ενσωμάτωσης των ατόμων με ειδικές ανάγκες στο κοινωνικό σύνολο είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο πρόβλημα. Τα άτομα με αναπηρίες αντιμετωπίζουν πολλαπλά προβλήματα, που εδώ έχουν επανειλημμένα και εκτενώς αναλυθεί και το δυσκολότερο είναι η εξασφάλιση εργασίας. Είναι ένα πρόβλημα που αφορά όλη την κοινωνία.

Δυστυχώς, το πρόβλημα της ανεργίας στη χώρα μας είναι υψηλό και εξακολουθεί να παραμένει υψηλό, αλλά τα άτομα με αναπηρίες έχουν πρόσθετες δυσκολίες τις οποίες θα αναλύσουμε. Η κυρία Περλεπέ θα παρουσιάσει την κοινή μας εισήγηση και τις προτάσεις στις οποίες καταλήγουμε, χωρίς να έχουμε τη φιλοδοξία να πιστεύουμε ότι το πρόβλημα θα λυθεί. Όμως, πρέπει να γίνει γνωστό κατ’ αρχήν και κατανοητό από την κοινωνία ότι έχει υποχρέωση, ειδικότερα για τα άτομα με αναπηρίες, να καταβάλει μεγαλύτερη προσπάθεια για να τους εξασφαλίσει απασχόληση όχι μόνο γιατί είναι απαραίτητη για την επιβίωσή τους αλλά, γιατί θα τους δώσει τη δυνατότητα να συνειδητοποιήσουν τα άτομα αυτά ότι δεν είναι περιθωριοποιημένα και ότι μπορούν να προσφέρουν και να ενισχυθούν προς αυτή την κατεύθυνση. Είναι μια από τις πολλές υποχρεώσεις που έχουμε όλοι μας και η κοινωνία απέναντί τους.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΠΕΡΝΙΔΑΚΗ – ΑΛΝΤΟΥΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Το λόγο έχει η κυρία Περλεπέ.

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΕΡΛΕΠΕ - ΣΗΦΟΥΝΑΚΗ: Οι πολιτικές για την εργασία και την απασχόληση ή αλλιώς η καταπολέμηση της ανεργίας και του κοινωνικού αποκλεισμού αποκτούν ξεχωριστή σημασία όταν πρόκειται για πολίτες που ανήκουν στην κατηγορία των ατόμων με αναπηρία. Στις περιπτώσεις αυτές η συνθετότητα των προβλημάτων πολλαπλασιάζεται. Όπως, επίσης, πολλαπλασιάζεται και η ευθύνη του κράτους αλλά και ολόκληρης της κοινωνίας απέναντι σ’ αυτούς τους ανθρώπους μας, που σύμφωνα με τις εκτιμήσεις φθάνουν στο 10% περίπου του συνολικού πληθυσμού της χώρας.

Τα γενικά στοιχεία και οι δείκτες, που αφορούν την απασχόληση και την ανεργία είναι γνωστά. Συζητήθηκαν και συζητούνται καθημερινά, αναλύθηκαν πολιτικά για μια ακόμα φορά στην πρόσφατη συζήτηση στη Βουλή για τον προϋπολογισμό και αποτελούν το πιο μεγάλο και το πιο σημαντικό σημείο αναφοράς των περισσότερων κοινωνικών προβλημάτων που απασχολούν τη χώρα και τους πολίτες.

Η όσο το δυνατόν καλύτερη και σαφέστερη εικόνα της πραγματικής των Α.Μ.Ε.Α. σε σχέση με την εργασία και την απασχόληση κατά κατηγορίες, ηλικία, φύλο κ.λπ. θα αποτελούσε ένα επιπλέον σημαντικό εργαλείο για τη χάραξη και εφαρμογή πολιτικής για την επαγγελματική αποκατάσταση των ανθρώπων αυτών και θα βοηθούσε καθοριστικά στην αποτελεσματικότητα των μέτρων που πρέπει να υλοποιηθούν.

Ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία για την ένταξη των ατόμων με αναπηρία στην κοινωνία είναι η απασχόληση. Η απασχόληση σε συνδυασμό με την εκπαίδευση αποτελούν τους κύριους μοχλούς για την ενσωμάτωση των αναπήρων στην κοινωνία, ενώ ταυτόχρονα η έλλειψη ολοκληρωμένων πολιτικών παρέμβασης στους συγκεκριμένους τομείς αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες του κοινωνικού αποκλεισμού. Από αυτή την άποψη αποτελεί ζήτημα κεφαλαιώδους σημασίας η πολιτεία να εκπονήσει και να υλοποιήσει σχεδιασμένες πολιτικές εργασίας.

Στον τομέα της απασχόλησης των ατόμων με αναπηρία μόλις τα 30 τελευταία χρόνια άρχισαν να διαμορφώνονται οι παρεμβάσεις της πολιτείας, το 1979 με το νόμο 963, το 1986 με νόμο 1648 και το 1998 με το νόμο 2643. Με την τελευταία αναθεώρηση του Συντάγματος άρθρο 21 παρ. 5 γίνεται μια γενική αναφορά στα δικαιώματα των αναπήρων για ίσες ευκαιρίες και το 2004 ενσωματώνεται στο ελληνικό δίκαιο η Κοινοτική Οδηγία 78/2000 περί καταπολέμησης των διακρίσεων όπου γίνεται σαφής αναφορά σε λήψη μέτρων για την εξάλειψη των διακρίσεων κατά των ατόμων με αναπηρία.

Ωστόσο, επισημαίνουμε πως σε όλες τις νομοθετικές παρεμβάσεις της πολιτείας τις σχετικές με την απασχόληση των αναπήρων, αυτές εντάσσονται μαζί με μέτρα κοινωνικής προστασίας και για άλλες ομάδες του πληθυσμού, με συνέπεια να διαχέονται οι θετικές δράσεις υπέρ των αναπήρων.

(Συνέχεια ομιλίας κυρίας Αικατερίνης Περλεπέ – Σηφουνάκη)

Θεωρούμε χρήσιμο να συνοψίσουμε τις κύριες αιτίες που προκαλούν τον αποκλεισμό των ατόμων με αναπηρία από την αγορά εργασίας:

Α) Η κοινωνική προκατάληψη με τον κοινωνικό ρατσισμό που ως νοοτροπία εξακολουθούν να αποτελούν δομικό χαρακτηριστικό της κοινωνίας μας.

Β) Η έλλειψη από πλευράς πολιτείας ολοκληρωμένου κεντρικού σχεδιασμού, που να συνδυάζει τις ανάγκες των Α.Μ.Ε.Α. με την εκπαίδευση, την επαγγελματική κατάρτιση και τον επαγγελματικό προσανατολισμό.

Γ) Οι αλλαγές που συντελούνται στην αγορά εργασίας, στις νέες τεχνολογίες και στο οικονομικό περιβάλλον γενικότερα, για τις οποίες τα Α.Μ.Ε.Α. δεν στηρίζονται με τη λήψη των αναγκαίων υποστηρικτικών δομών, ώστε να είναι σε θέση να ενταχθούν στην αγορά εργασίας.

Δ) Η διοικητική γραφειοκρατία της δημόσιας διοίκησης, σε σχέση με τη λειτουργία του μηχανισμού των αναγκαστικών τοποθετήσεων σε θέσεις εργασίας (για παράδειγμα από την ψήφιση του νόμου 2643/1998 μέχρι σήμερα έπρεπε να έχουν γίνει έξι προκηρύξεις και έγιναν μόνο δύο).

Ε) Η έλλειψη υποδομών πρόσβασης των αναπήρων (σε προσβάσιμα κτίρια, μεταφορές κ.λ.π.) με συνέπεια αυτά τα άτομα να μην διευκολύνονται να συμμετέχουν στην κοινωνική ζωή.

Συνοπτικά η σημερινή πραγματικότητα έχει ως εξής. Ο αποκλεισμός των αναπήρων από την αγορά εργασίας, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, έχει λάβει εκρηκτικές διαστάσεις. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΟΑΕΔ αυτή ανέρχεται στο 80%, ενώ στις χώρες της Ε.Ε. των 15, το ποσοστό αυτό κυμαίνεται κατά μέσο όρο στο 50%. Το γεγονός έλλειψης μητρώου αναπήρων και η δημιουργία από αυτό επιμέρους βάσεων δεδομένων, η επεξεργασία ειδικότερων ποιοτικών και ποσοτικών στοιχείων, έχει ως αποτέλεσμα όλα τα μέτρα που έχουν παρθεί κατά καιρούς να έχουν αποσπασματικό χαρακτήρα. Σχετική έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη τον Ιούνιο του 2005, περιγράφει με σαφήνεια την κατάσταση που επικρατεί στον τομέα της απασχόλησης με την εφαρμογή του νόμου 2643/1998 και ιδιαίτερα για τον τρόπο εφαρμογής του και τις διοικητικές διαδικασίες γενικότερα. Παράλληλα δε όλο αυτό το διάστημα, έχουν εκπονηθεί και υλοποιηθεί προγράμματα χρηματοδοτούμενα από την Ε.Ε. και το ελληνικό δημόσιο, για την επαγγελματική κατάρτιση και εκπαίδευση, μέσω των τριών ΚΠΣ. Όμως δε φαίνεται μέχρι σήμερα αυτά να έχουν συμβάλει στο βασικό τους στόχο που είναι η μείωση της ανεργίας.

Η μη εφαρμογή δεικτών αξιολόγησης των συγκεκριμένων προγραμμάτων ως προς τα αποτελέσματα που παράγουν, έχει ως άμεση συνέπεια τη σπατάλη των πόρων και την κατάρτιση με αμφίβολη ποιότητα και αποτελεσματικότητα. Ουσιαστικά απουσιάζει ο επαγγελματικός προσανατολισμός από τη δράση των φορέων που έχουν την ευθύνη για την αποκατάσταση των αναπήρων και τα προγράμματα κατάρτισης που παρέχουν δεν ανταποκρίνονται στα απαραίτητα ποιοτικά στοιχεία, ώστε τα άτομα με αναπηρία που συμμετέχουν σ' αυτά, να έχουν επάρκεια κατάρτισης που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες τις αγοράς εργασίας.

Για την ένταξη των αναπήρων στην αγορά εργασίας, η χώρα μας υιοθέτησε το μοντέλο των αναγκαστικών τοποθετήσεων σε θέσεις εργασίας. Ωστόσο υπάρχουν συστηματικά οι κοινωνικές διακρίσεις σε βάρος των ατόμων με αναπηρία, από επιχειρήσεις του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. Ιδιαίτερα οι επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα αρνούνται συστηματικά να προσλαμβάνουν άτομα με αναπηρία σε θέσεις εργασίας. Οι κοινωνικές προκαταλήψεις και η μη επαρκής επαγγελματική κατάρτιση, είναι από τους βασικούς λόγους άρνησης για προσλήψεις εργαζομένων με αναπηρία. Όπως επισημαίνεται και στην έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη ένας μεγάλος αριθμός αναπήρων εργαζομένων, δεν έχει επαρκή ενημέρωση για τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για την πρόσληψη του, με αποτέλεσμα αιτήσεις να απορρίπτονται λόγω έλλειψης των απαραίτητων δικαιολογητικών.

Ορισμένες παρατηρήσεις που πρέπει να γίνουν ακόμα για τα ζητήματα εργασιακής ένταξης και απασχόλησης των ΑΜΕΑ είναι και οι εξής: Τα ΑΜΕΑ, ως ιδιαίτερη ομάδα παρουσιάζουν στο εσωτερικό τους πολλά στοιχεία ανομοιογένειας. Οι εμπειρίες τους στην απασχόληση ποικίλουν λόγω κυρίως μιας ευρείας κλίμακας διαφορετικών δεξιοτήτων, δυνατοτήτων και αναγκών. Αυτό συμβαίνει εξ' αιτίας της διαφορετικότητας της αναπηρίας που έχουν αυτά τα άτομα και κάθε μία κατηγορία πρέπει να εξετάζεται εξειδικευμένα και συγκεκριμένα. Επίσης, υπάρχουν και διακρίσεις που αντιμετωπίζουν τα ΑΜΕΑ λόγω της αναπηρίας τους, που οφείλονται και σε άλλα χαρακτηριστικά όπως το φύλο, η ηλικία κ.λπ.. Δηλαδή, διακρίσεις επί διακρίσεων που εντείνουν τα πρωτογενή προβλήματα και καθιστούν ακόμη πιο δύσκολη και περίπλοκη την επίλυση του εργασιακού ζητήματος και επιβάλλον στο κράτος να είναι ακόμη πιο υπεύθυνο στη χάραξη και υλοποίηση πολιτικών κατά της ανεργίας και του αποκλεισμού.

Η διασφάλιση της πρόσβασης των ΑΜΕΑ στα γενικά μέτρα για την απασχόληση και για την ένταξη στην αγορά εργασίας πρέπει να γίνεται χωρίς την κατάργηση της λήψης ειδικών μέτρων. Η εξάλειψη εμποδίων για την ένταξη των ΑΜΕΑ στην αγορά εργασίας, προϋποθέτει την άρση εμποδίων και σε άλλους τομείς, όπως η υποχρεωτικότητα της εκπαίδευσης, η κατάρτιση, οι μεταφορές κ.λπ.. Για την ουσιαστική αντιμετώπιση του θέματος της απασχόλησης και της εργασίας των ΑΜΕΑ, χρειάζεται μία συνολική προσέγγιση του ζητήματος με συντονισμένα μέτρα που θα αφορούν σε όλες τις πτυχές και τους παράγοντες που υπεισέρχονται στη ζωή αυτών των συνανθρώπων μας και που σχετίζονται με την προσπάθεια για την επαγγελματική τους αποκατάσταση.

Οι άξονες των μέτρων πάνω στους οποίους η πολιτεία θα πρέπει να κινηθεί για να διασφαλιστούν στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό τα δικαιώματα των ΑΜΕΑ στην απασχόληση και στην εργασία είναι οι παρακάτω:

Α) Επιβάλλεται ο κεντρικός σχεδιασμός από πλευράς πολιτείας για την απασχόληση των αναπήρων, που θα αποβλέπει στη μελέτη της αγοράς εργασίας, τις δυνατότητες επαγγελματικής αποκατάστασης των αναπήρων σε επαγγέλματα που μπορούν αποτελεσματικά να ασκήσουν, με την καθιέρωση του μητρώου αναπηρίας και τη δημιουργία παράλληλων βάσεων δεδομένων.

Β) Ψήφιση νόμου αποκλειστικά για την απασχόληση των αναπήρων. Αξιολόγηση των τυπικών και ουσιαστικών προσόντων τους και διαφάνεια στο σύστημα προσλήψεων. Αυξημένη προστασία από τις απολύσεις.

Γ) Επαρκής επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της οικονομίας και της αγοράς εργασίας, με τη θέσπιση του επαγγελματικού προσανατολισμού.

Δ) Ανάδειξη των δυνατοτήτων των αναπήρων, ως επαγγελματιών, με την παράλληλη δημιουργία όλων των αναγκαίων υποστηρικτικών και τεχνολογικών υποδομών, ώστε να μπορούν ισότητα να ενταχθούν στην αγορά εργασίας. Απαραίτητη κρίνεται η απρόσκοπτη προσπέλαση των ΑΜΕΑ στην κοινωνία της πληροφορίας. Παραδοχή της Αρχής πως τα άτομα με αναπηρία, με την απαραίτητη στήριξη αποτελούν μέρος του παραγωγικού δυναμικού της κοινωνίας.

Ε) Συνδυασμός του μοντέλου αναγκαστικής τοποθέτησης με αντίστοιχες εναλλακτικές μορφές τοποθέτησης μέσα από τη συνεχή εργοδοτών και φορέων.

(Συνέχεια ομιλίας κυρίας Αικατερίνης Περλεπέ - Σηφουνάκη)

Έκτον, ευαισθητοποίηση της κοινωνία για την καταπολέμηση των διακρίσεων και τη θέσπιση από την Πολιτεία ίσων ευκαιριών.

Έβδομον, θέσπιση κινήτρων, με διάφορες εναλλακτικές μορφές, σε επιχειρήσεις που απασχολούν άτομα με αναπηρία.

Όγδοον, κωδικοποίηση της νομοθεσίας για όλα τα ζητήματα, που αφορούν τα Α.Μ.Ε.Α..

Ένατον, επαρκής ενημέρωση των αναπήρων για τα δικαιώματα που τους παρέχει το σύστημα και συνεχής στήριξη στην άσκηση τους.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΠΕΡΝΙΔΑΚΗ - ΑΛΝΤΟΥΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Κύριοι συνάδελφοι, πιστεύω ότι θα μπορούσαμε να πούμε πολλά γι’ αυτό το θέμα. Στη συνέχεια και αφού δώσω το λόγο στους συναδέλφους κ.κ. Τσαντούλα και Καρύδη, θα προβώ σε κάποιες συμπερασματικές παρατηρήσεις.

Ο κ. Τσαντούλας έχει το λόγο.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΑΝΤΟΥΛΑΣ: Κυρία Πρόεδρε, συμφωνώ μαζί σας ότι έχουμε πολλά να πούμε για ένα τέτοιο θέμα. Αρχικά θεωρώ την εισήγηση ικανοποιητική, σχεδόν πλήρη, συμφωνώ ιδιαίτερα με τα μέτρα, που προτείνονται στο τέλος. Με την ευκαιρία αυτής της εισήγησης, θέλω να τονίσω ότι όλα τα θέματα, που αφορούν τα άτομα με αναπηρία και που συζητούμε στην Επιτροπή μας, είναι αλληλένδετα και επικαλυπτόμενα.

Η επαγγελματική αποκατάσταση και η απασχόληση των Α.Μ.Ε.Α. έχει μέσα και την έννοια της αντιμετώπισης, προφανώς, και προβλημάτων υγείας και νομίζω ότι κάτι τέτοιο υπαινίχθηκε προηγούμενα ο συνάδελφος, κ. Λεβέντης. Είναι γνωστό πόσο η έλλειψη απασχόλησης επιδρά στον ψυχισμό ενός ατόμου, ιδιαίτερα ενός ατόμου με αναπηρία και προκαλεί την εμφάνιση και ψυχολογικών, αλλά πιθανόν και πολύ σοβαρότερων ψυχικών προβλημάτων, ακόμα και ψυχώσεων από την αίσθηση ότι αυτό το άτομο δεν είναι ικανό, όπως νιώθει, να προσφέρει υπηρεσία ακόμα και στον εαυτό του. Επομένως, η απασχόληση σε κάτι που μπορεί να το κάνει - και είναι γνωστό ότι είναι πολλά που μπορεί να κάνουν καλά τα άτομα με αναπηρίες - τονίζει περισσότερο το πόση σημασία έχει να απασχολούνται κάπου.

Ένα άλλο γεγονός, που θέλω να τονίσω, είναι το αίτιο της κοινωνικής προκατάληψης, που αναφέρθηκε αρκετές φορές, σαν αποτρεπτικό του να βρουν κάποια εργασία. Αυτό καταδεικνύει ακόμη μια φορά την υποχρέωση, που έχουμε εμείς, να τονίζουμε το πόσο σημαντικό είναι να ενημερώνουμε και να ευαισθητοποιούμε όλη την κοινωνία.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΠΕΡΝΙΔΑΚΗ - ΑΛΝΤΟΥΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Κύριοι συνάδελφοι, όλοι αναγνωρίζουμε το εμπόδιο, που είναι η προκατάληψη, δηλαδή, που, εκ των προτέρων, θεωρεί κάποιος ότι ένα άτομο με αναπηρία δεν μπορεί να κάνει κάτι ή είναι εντελώς άχρηστο ή οτιδήποτε άλλο νομίζει. Έχει τόσο πολύ επικρατήσει στην ελληνική κοινωνία η αντίληψη ότι «ανάπηρος ίσον άχρηστος ίσον ανίκανος προς εργασία», που κυριολεκτικά στα νομοθετήματα του Κράτους η αναφορά στην αναπηρία, μέχρι αυτή τη στιγμή - γιατί η λέξη «αναπηρία» σαν όρος προσετέθη πρόσφατα - εθεωρείτο ως «άτομο ανίκανο για κάθε εργασία».

Από το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά, αναγνωριζόταν η ιδιότητα του πολυτέκνου, από τότε μπορούσαν να δώσουν πιστοποιητικά για φοροαπαλλαγές από αυτοκίνητα, μόνο τότε έπρεπε το άτομο με αναπηρία να δεχθεί το πιστοποιητικό, που έγραφε: «ναι, το άτομο αυτό είναι ανίκανο για κάθε εργασία», αντί να λέει τι ακριβώς αναπηρία και σε τι ποσοστό είχε. Αυτό το έχω αντιμετωπίσει και προσωπικά, πολλοί από εμάς το έχουμε αρνηθεί να το δεχθούμε σαν όρο και, για πρώτη φορά, στη χθεσινή συνεδρίαση της Βουλής, τουλάχιστον όσο γνωρίζω, με το νομοσχέδιο για τη στήριξη της οικογένειας έχει υιοθετηθεί πλέον ο όρος «άτομο με αναπηρία, πολίτης με αναπηρία», αντί του όρου «ανίκανος για κάθε εργασία». Αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα, που δείχνει ότι μερικοί έχουμε πείσει την Πολιτεία ότι οι λέξεις «αναπηρία» και «ανάπηρος» δεν είναι συνώνυμες της ανικανότητας.

Η κ. Καρύδη έχει το λόγο.

ΧΡΥΣΗ ΚΑΡΥΔΗ: Κυρία Πρόεδρε, είναι πολύ σημαντικά αυτά που αναφέρατε και με πολύ ενδιαφέρον παρακολούθησα την εισήγηση των συναδέλφων. Όλα αυτά τα θέματα, που συζητούμε στην Επιτροπή και έχουμε αναλάβει να εισηγηθούμε, όπως τόνισε και ο συνάδελφος κ. Τσαντούλας, όντως, αλληλοκαλύπτονται, δηλαδή, δεν μπορεί κανείς να δει το ένα θέμα, χωρίς να λάβει υπόψη του κάποιο άλλο.

Είναι σαφές ότι το κυριότερο πρόβλημα είναι η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας και η εξάλειψη των προκαταλήψεων και του κοινωνικού ρατσισμού, όπως είναι, επίσης, σαφές ότι τα στοιχειώδη, έστω, μέτρα, που παίρνει η Πολιτεία, για τα άτομα με αναπηρία πολλές φορές δεν γίνονται γνωστά ούτε σε αυτούς τους ίδιους.

Ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα, όπως είναι η ανεργία, που στην Ελλάδα, δυστυχώς, εξακολουθεί να είναι υψηλή, πλήττει ακόμη περισσότερο μία ευάλωτη κοινωνική ομάδα, όπως είναι τα ΑΜΕΑ. Θα έλεγα, όμως, ότι η πρόοδος της τεχνολογίας και η πληροφορική θα βοηθούσαν κάπως στην εξομάλυνση αυτού του προβλήματος, όσον αφορά στα ΑΜΕΑ. Δηλαδή, το γεγονός ότι πλέον, μέσω ηλεκτρονικών υπολογιστών, διαδικτύου κ.λπ., μπορεί κάποιος να εργαστεί και από το σπίτι του, χωρίς να χρειάζεται να μετακινηθεί, είναι ένα πολύ μεγάλο όπλο και εκεί ακριβώς θα πρέπει να δοθεί πολύ μεγάλη έμφαση στην εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία σε αυτούς τους τομείς.

Όσον αφορά στο μητρώο αναπήρων, το βέβαιο είναι ότι, για να έχουμε κάποια στιγμή μία σαφή αντίληψη του αριθμού των ανθρώπων, που αντιμετωπίζουν αυτά τα προβλήματα, ο δρόμος είναι πολύ μακρύς ακόμη, έτσι, ώστε να πούμε ότι, όντως, έχουμε κάτι προσφέρει σε αυτούς τους ανθρώπους. Η Επιτροπή αυτή, βεβαίως, και συμβάλλει προς αυτήν την κατεύθυνση, με την έννοια ότι, όσο το συζητούμε και όσο το προβάλλουμε, τόσο πιο πολύ σημαντικά αποτελέσματα θα αποφέρει.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΠΕΡΝΙΔΑΚΗ - ΑΛΝΤΟΥΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Ευχαριστούμε. Θα ήθελα να ρωτήσω ρητορικά, εάν εγκρίνουμε και αποδεχόμαστε την εισήγηση, όπως έχει παρουσιαστεί στην Επιτροπή μας. Βεβαίως οι εισηγητές έχουν το δικαίωμα να προσθέσουν ή να διορθώσουν ό,τι νομίζουν και κατόπιν των παρατηρήσεων μας, όπως όλες οι εισηγήσεις, θα επανέλθουν στην Επιτροπή συνολικά για την τελική τους ενσωμάτωση στην έκθεση μας. Ακούω ότι όλοι συμφωνούμε ομοφώνως και ότι η εισήγηση έχει γίνει αποδεκτή πανηγυρικά. Μέχρι να ξαναδούμε τις εισηγήσεις, να ενημερώσω ότι η Επιτροπή μας θα συνεδριάσει πάλι την επόμενη Τετάρτη για το θέμα της υγείας και αμέσως μετά έχουμε άλλη μία συνεδρίαση. Γι' αυτό όσοι έχουμε παρουσιάσει ήδη τις εισηγήσεις μας, πρέπει να κάνουμε όποια προσθήκη ή αλλαγή θέλουμε, γιατί πρέπει να επανέλθουν για να τις ενσωματώσουμε στο τελικό σώμα της έκθεσης.

Το λόγο έχει η κα Νικολαϊδου.

ΒΕΡΑ ΝΙΚΟΛΑΪΔΟΥ: Ευχαριστώ κα Πρόεδρε. Βέβαια δεν συμφωνώ με τον τρόπο που κάνετε την ψηφοφορία. Πιστεύω ότι οι συνάδελφοι κάνουν σίγουρα μία σοβαρή προσπάθεια, δέχομαι την εισήγηση για συζήτηση, αλλά ας ολοκληρωθεί πρώτα και μετά να γίνει η ψηφοφορία.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΠΕΡΝΙΔΑΚΗ - ΑΛΝΤΟΥΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Για να μην το αφήσουμε αυτό να αιωρείται, η ψηφοφορία αυτή τη στιγμή έχει την έννοια ότι αποδεχόμαστε την εισήγηση επί της αρχής και όπως παρουσιάστηκε. Η επίσημη ψηφοφορία για την έκθεση θα γίνει σε συνεδρίαση που θα ακολουθήσει όλων των εισηγήσεων. Εάν υπάρχει κάποιος, που έχει αντίρρηση να αποδεχτεί την εισήγηση, είναι ελεύθερος να το πει. Πάντως, ακολουθούμε πλήρως τη διαδικασία που προβλέπει ο κανονισμός και το ίδιο θα κάνουμε μέχρι την αποδοχή της τελικής έκθεσης. Μπορείτε να συνεχίσετε.

ΒΕΡΑ ΝΙΚΟΛΑΪΔΟΥ: Ευχαριστώ κα Πρόεδρε, αλλά με όλο το σεβασμό που τρέφω στο πρόσωπο σας, θα ήθελα να προτείνω κάτι διαδικαστικό.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΠΕΡΝΙΔΑΚΗ - ΑΛΝΤΟΥΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Μπορείτε να μου πείτε ποια διαδικασία προτείνετε εσείς;

ΒΕΡΑ ΝΙΚΟΛΑΪΔΟΥ: Μήπως θα μπορούσαμε και σ' αυτή την επιτροπή, όπως γίνεται στις άλλες, αφού τοποθετούνται οι βουλευτές, εσείς να σημειώνετε και να απαντάτε μετά συνολικά; Δεν λέω ότι με διακόψατε, δεν έχω τέτοιο πρόβλημα.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΠΕΡΝΙΔΑΚΗ - ΑΛΝΤΟΥΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Το θέμα της διαδικασίας είναι σοβαρό. Δεν μπορούμε να προχωρήσουμε σε περεταίρω παρατηρήσεις αν δεν το λύσουμε.

ΒΕΡΑ ΝΙΚΟΛΑΪΔΟΥ: Επειδή συνήθως απαντάτε σε κάθε τοποθέτηση αμέσως, μήπως θα ήτανε πιο δόκιμο να σημειώνατε τα θέματα και να απαντούσατε συνολικά.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΠΕΡΝΙΔΑΚΗ - ΑΛΝΤΟΥΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Δεν θα δεχτώ υπόδειξη στο πως θα απαντάω και πως θα παρεμβαίνω στην επιτροπή. Αν έχετε συγκεκριμένη πρόταση επί της διαδικασίας, μπορείτε να την πείτε.

ΒΕΡΑ ΝΙΚΟΛΑΪΔΟΥ: Κυρία Πρόεδρε, δεν αντιδικώ μαζί σας και όπως τόνισα και προηγουμένως, έχω σεβασμό προς το πρόσωπο σας και τη διαδικασία. Απλώς λέω μήπως θα μπορούσε να γίνεται εδώ αυτό που γίνεται και στις άλλες επιτροπές. Εάν δεν συμφωνείτε συνεχίζω.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΠΕΡΝΙΔΑΚΗ - ΑΛΝΤΟΥΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Όλοι είμαστε και σε άλλες επιτροπές και ξέρουμε πώς λειτουργούν. Δεν μου χρειάζεται η υπόδειξη σας στο πώς πρέπει να συνεχίσουμε. Σέβομαι την άποψη σας και ευχαριστώ πολύ. Συνεχίστε επί του θέματος.

ΒΕΡΑ ΝΙΚΟΛΑΪΔΟΥ: Σας τόνισα ότι δεν αντιδικώ, έκανα μία πρόταση, που απ' ότι φαίνεται δεν τη δέχεστε. Εγώ δεν έκανα καμία υπόδειξη, δεν θα μου υποδείξετε όμως κι εσείς να μην μπορώ να εκφράσω την άποψη μου για κάτι, για το οποίο έχω εμπειρία και από τις άλλες επιτροπές. Μπορώ να συνεχίσω;

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΠΕΡΝΙΔΑΚΗ - ΑΛΝΤΟΥΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Με συγχωρείτε μία στιγμή, αλλά είπατε κάτι που δεν αποδέχομαι, ότι δεν σας επιτρέπω να εκφράσετε την άποψη σας. Το αντίθετο συμβαίνει. Κανένας σ' αυτή την επιτροπή δεν έχει διακοπεί ποτέ και δεν έχει εμποδιστεί να εκφράσει την άποψη του. Η άποψη σας επί της διαδικασίας είναι σεβαστή, αλλά δεν είναι αποδεκτή. Ευχαριστώ πολύ, συνεχίστε.

ΒΕΡΑ ΝΙΚΟΛΑΪΔΟΥ: Πιστεύω ότι οι δύο εισηγητές έκαναν μία σοβαρή προσπάθεια να παρουσιάσουν το θέμα απ’ όλες τις πλευρές, πράγμα που είναι πολύ δύσκολο. Νομίζω ότι πρέπει να σταθούμε σε μερικά συγκεκριμένα ζητήματα. Το θέμα της απασχόλησης, αν και θεωρείται από όλους συνταγματικό δικαίωμα, πρέπει και να κατοχυρώνεται για τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Στις εισηγήσεις υπερτονίζεται ως το κύριο πρόβλημα η ευαισθητοποίηση και η ενημέρωση της Πολιτείας. Υπάρχει το πρόβλημα, δεν είναι όμως το κυριότερο, ούτε η νομοθεσία που δεν τηρείται, γιατί σε κάποιο σημείο προτείνεται καινούργιος νόμος. Οι νόμοι που ήδη υπάρχουν για τους ανάπηρους, ιδιαίτερα μετά τον 9/63 και μέχρι το 98, δεν είναι τυχαίο ότι αυτοί ήρθαν σε προεκλογική περίοδο. Στη συνέχεια η νομοθεσία συμπληρώνεται με την οδηγία της ΕΕ, όπου εκεί δεν μιλάμε για δικαίωμα των αναπήρων στην εργασία, αλλά για ίσες ευκαιρίες.

(Συνέχεια ομιλίας κυρίας Βέρας Νικολαϊδου)

Είναι μια σειρά ζητήματα που απασχολούν όλους στο θέμα της εργασίας και, φυσικά, δεν πρέπει να εξαιρεθούν και οι ανάπηροι. Είμαστε στο 2006 και δεν υπάρχει καμία δικαιολογία, για κανένα λόγο, να μην υπάρχει πολιτική για την απασχόληση των αναπήρων. Όσο αυτή δεν γίνεται συγκεκριμένη, καταβαίνουμε ότι γίνεται για πολιτικούς λόγους. Μιλάμε για επαγγελματική εκπαίδευση και αυτή που υπήρχε, έχει καταργηθεί. Γίνεται μια προσπάθεια, δήθεν, να υπάρξει μέσα από τα ΙΕΚ, στα οποία, όταν φοιτούν οι ανάπηροι είναι υποχρεωμένοι να πληρώσουν και που δεν παίρνουν πτυχίο, απλώς, παίρνουν μια βεβαίωση παρακολούθησης.

Στο Δημόσιο δεν έχουν γίνει προκηρύξεις θέσεων εργασίας. Άρα, δεν ευθύνεται το γεγονός ότι δεν υπάρχει νομοθεσία, αλλά, ότι δεν τηρείται. Ποια είναι η αιτία; Τα στοιχεία του ΟΑΕΔ είναι αποκαλυπτικά. Έχουμε το μεγαλύτερο ποσοστό αναπήρων στα ΑΜΕΑ σε ολόκληρη την Ευρώπη. Μιλάμε για το πώς θα εκπαιδευτούν αυτά τα άτομα και πώς θα γίνουν επαγγελματίες. Γιατί, για παράδειγμα, δεν υπάρχει ένα δημόσιο δίκτυο προστατευόμενης εργασίας; Δεν υπάρχει, γιατί το κέρδος είναι «ο θεός των πάντων». Οπωσδήποτε, αυτό θα στοιχίσει, όμως, θα εξασφαλίσει την εργασία σ’ ένα μεγάλο ποσοστό αναπήρων. Εγώ το προτείνω και επιμένω, διότι σ’ αυτό, θα μπορούσαν σε πολλούς κλάδους να απασχοληθούν ανάπηροι.

Μπορεί να υπάρξει ένα δημόσιο δίκτυο προστατευόμενης εργασίας. Αν δεν υπάρξει, όμως, πολιτική βούληση, αυτό δεν μπορεί να γίνει. Απλώς, περιγράφουμε τα διάφορα προγράμματα εκπαίδευσης που έχουν το ίδιο αποτέλεσμα. Κανένας δεν μπορεί να ξέρει πού πήγαν αυτά τα χρήματα και πόσοι εκπαιδεύτηκαν. Δεν νομίζω, πλέον, να νομίζει κανείς, ότι μέσα από αυτό, μπορεί να λύσει το πρόβλημα αποκατάστασης των αναπήρων. Αν θέλουμε, πράγματι, να είμαστε αποδοτικοί, ας προτείνουμε κάτι συγκεκριμένο, γιατί δεν μπορεί το 2006, απλώς, να γίνεται μία καταγραφή της κατάστασης. Δεν είμαι τόσο αισιόδοξη ότι μπορεί να λυθεί 100%, αλλά, μπορούμε να προχωρήσουμε σε μερικά ζητήματα.

Μην ξεχνάμε, ότι υπάρχει μια μεγαλύτερη κατηγορία αναπήρων που, εδώ, χρειάζεται ακόμα μεγαλύτερη στήριξη, με αξιοπρεπή επιδόματα να μπορούν και οι ίδιοι και οι οικογένειες τους, να ζουν αξιοπρεπώς.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΠΕΡΝΙΔΑΚΗ - ΑΛΝΤΟΥΣ(Πρόεδρος της Επιτροπής): Το λόγο έχει ο κ. Μελάς.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΕΛΑΣ: Κυρία Πρόεδρε, θα συμφωνήσω με την εισήγηση και εύχομαι όλα αυτά, να υλοποιηθούν, όσο το δυνατόν, ταχύτερα.

Είναι γεγονός, ότι το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία, ως προς την επαγγελματική τους αποκατάσταση, είναι μείζον, αλλά, στην πραγματικότητα αυτό ισχύει και για τα υγιή άτομα. Θα διαφωνήσω στο ότι δεν πρέπει να ευαισθητοποιηθεί η κοινωνία. Έχει ανάγκη να ευαισθητοποιηθεί η κοινωνία σε όλους τους τομείς και τα θέματα που απασχολούν τα άτομα με αναπηρία. Μέχρι σήμερα η νομοθεσία υπάρχει, όσον αφορά στην πρόσληψη στο Δημόσιο τομέα. Ο Ιδιωτικός τομέας δεν έχει φτάσει στο σημείο εκείνο που να αντιμετωπίζει με την ίδια κατανόηση τα άτομα με αναπηρία.

Να πιέσουμε να γίνει μία εν μέρει υλοποίηση και να δώσουμε, όσο το δυνατόν, περισσότερες λύσεις για να ικανοποιήσουμε τα άτομα αυτά.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΠΕΡΝΙΔΑΚΗ - ΑΛΝΤΟΥΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Το λόγο έχει ο κ. Αντωνακόπουλος.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΑΝΤΩΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Κυρία Πρόεδρε, εκτιμώ ότι βήμα - βήμα γίνεται μια σωστή δουλειά στην Επιτροπή μας, σχετικά με τη συλλογική μας πρόταση, η οποία έρχεται να καλύψει κάποιες ανεπάρκειες του θεσμικού πλαισίου, της λειτουργίας της διοίκησης και της στάσης της κοινωνίας.

Σε σχέση με τη σημερινή εισήγηση για την εκπαίδευση και επαγγελματική αποκατάσταση των αναπήρων, σίγουρα μπορεί να μην ικανοποιεί το αποτέλεσμα, γιατί, αντικειμενικά, υπάρχουν προβλήματα που έχουν να κάνουν με το κοινωνικό 5ΐ3ΐυ$ και με το ενταξιακό απόθεμα της κοινωνίας. Εκεί που μπορούμε να παρέμβουμε αποτελεσματικά είναι, στην αύξηση της ύπαρξης υποδομών που έχουν σχέση με την αύξηση των δεξιοτήτων από τα άτομα αυτά. Την αύξηση θέσεων εργασίας στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και τη δημιουργία κινήτρων στον ιδιωτικό τομέα απασχόλησης ατόμων με αναπηρίες.

Θα πρέπει να δούμε και τις άλλες κατηγορίες, όπως οι ψυχικές παθήσεις, εκτός των κινητικών.

(Συνέχεια ομιλίας κ. Αντωνακόπουλου Παναγιώτη)

Δεν μπορεί κάποιος να αισθάνεται υγιής και δεν μπορεί μια αναπηρία να είναι καθοριστική ή απαγορευτική σ' αυτόν που τη φέρει, ώστε να αισθάνεται υγιής. Δεν μπορεί να αισθάνεται υγιής, εάν δεν είναι ισότιμο μέλος του κοινωνικού συστήματος, που ζει. Έτσι χρειάζεται και το κανονιστικό πλαίσιο περαιτέρω βελτίωση, στήριξη, πολιτική βούληση που να εκφράζεται και μέσα από το κράτος και στις δυνάμεις της αγοράς, που σήμερα τα πράγματα είναι κάπως βάρβαρα, χωρίς λογική κοινωνικής συνοχής, διότι η εργασία σήμερα πιέζεται συνεχώς, ενώ παράλληλα ενοχοποιείται ως υπεύθυνη της μη ανταγωνιστικότητας με οικονομικά κριτήρια των προϊόντων και δε δίνει περιθώρια για τέτοιους «συναισθηματισμούς». Άρα ζούμε σε ένα περιβάλλον πολιτικό, που σε οικονομικά μεγέθη, αλλά ούτε σε επίπεδο προθέσεων δεν υπόσχεται πολλά για μια κοινωνία της αλληλεγγύης και της συνοχής.

Εκτός από το οικονομικό κριτήριο περί της απόδοσης της εργασίας ενός ανθρώπου και ας είναι ένας άνθρωπος με αναπηρία, πολλές φορές μπαίνει και το κριτήριο της καταλληλότητας για αυτή τη θέση και εάν δεν είναι εκπαιδευμένος, ώστε να μπορέσει να αποδώσει στη θέση που μπαίνει, σίγουρα δε θα υπάρχει και το κριτήριο της οικονομικής ανταπόδοσης της εργασίας του. Άρα πάμε πάλι πολύ ψηλά σε ζητήματα πολιτικής ιδεολογίας.

Όσο μπορούμε από αυτήν εδώ την Επιτροπή ας αγγίζουμε αυτά τα θέματα, ας τα ενοχλούμε λίγο, χωρίς να έχουμε υπαλληλική σχέση με τα δρώμενα και τα δεδομένα της αγοράς και του οικονομικού μοντέλου που αυτή επιβάλλει, διότι αλλιώς είναι σαν να λέμε ότι θέλουμε να τετραγωνίσουμε τον κύκλο, κάτι που δεν έχει γίνει από κανέναν. Η Επιτροπή μας πρέπει να βάζει και πολιτικά ζητήματα, γιατί είναι μια Επιτροπή που κυρίως ασχολείται με αυτό το μέρος της κοινωνίας, που είναι στα αζήτητα των οικονομικών προτεταιοτήτων.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΠΕΡΝΙΔΑΚΗ - ΑΛΝΤΟΥΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Ο κ. Λεβέντης έχει το λόγο.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΛΕΒΕΝΤΗΣ: Και ο ΣΥΝ και εγώ προσωπικά δεν είμαστε θιασώτες του κρατούντος οικονομικοκοινωνικού μοντέλου, που θεοποιεί την οικονομία της αγοράς και το κέδρος και έχει ως σημαία του τον ανταγωνισμό. Αυτού του είδους τον ανταγωνισμό που ενισχύει τους δυνατούς και τους αδίστακτους, ενώ τους αδύναμους τους περιθωριοποιεί και τους εξαφανίζει.

Εδώ είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε μια εισήγηση που να ανταποκρίνεται στα συγκεκριμένα δεδομένα. Να μπορεί να υλοποιηθεί. Ασφαλώς, είμαστε έτοιμοι να αποδεχθούμε όποιες άλλες προτάσεις θεωρούνται πρόσφορες προς αυτή την κατεύθυνση. Η κυρία Νικολαίδου έκανε κάποιες προτάσεις, αν θα τις έχει πιο συγκεκριμένες, γραπτές τότε να τις συζητήσουμε και ενδεχομένως να τις ενσωματώσουμε στην Εισήγηση μας.

Όμως δεν είναι εύκολο να λειτουργήσει στην πραγματικότητα, όσο και να το θέλουμε. Δεν μπορεί αυτή η συμπεριφορά της κοινωνίας τη ρατσιστική, που περιθωριοποιεί τους αδύναμους να την παραβλέψουμε. Είμαστε υποχρεωμένοι να το ξεπεράσουμε και χρειάζεται αγώνας και να γίνει συνείδηση με ενημέρωση και με προστατευτικά μέτρα.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΠΕΡΝΙΔΑΚΗ - ΑΛΝΤΟΥΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Σ' αυτό το σημείο θα διακόψουμε με ένα λεπτό σιγής, στη μνήμη της απώλειας του Γεωργίου Ράλλη, του μεγάλου αυτού ανδρός που πρόσφερε τόσα στην πατρίδα μας και κυρίως στον εκπαιδευτικό τομέα.

Στο σημείο αυτό τηρείται ενός λεπτού σιγή στη μνήμη του αποθανόντος.

Διαπιστώνω ότι προκύπτει το θέμα της αγωνίας να γίνουν τα πράγματα γρήγορα και να κάνει πράγματα ή Επιτροπή μας. Δεν χρειάζεται να επαναλάβουμε ότι ή Επιτροπή μας έχει το ρόλο που έχει, κινείται στο πλαίσιο που της αναλογεί και δε νομίζω πως είναι ανάγκη να υπογραμμίσουμε το διακομματικό χαρακτήρα της Επιτροπής μας.

Ανεξάρτητα από οποιαδήποτε ιδεολογικοπολιτική τοποθέτηση προέρχεται ο καθένας δεν αγωνιά λιγότερο, εάν έχει την ελάχιστη επίγνωση της πραγματικότητας και ευαισθησία, για αυτά τα ζητήματα που αφορούν τον καθένα χωριστά από εμάς.

Ο καθένας θα μπορούσε να είναι στη θέση ενός αναπήρου πολίτη ή ένα μέλος της οικογένειας του. Το θέμα δεν είναι, εάν θέλουμε να λυθούν τα προβλήματα, αλλά, εάν μέσα στην πραγματικότητα της ελληνικής κοινωνίας έχουν σημειωθεί πρόοδοι, πόσο έχουμε καθυστερήσει και τι μπορούμε να κάνουμε τώρα για να βελτιωθεί η κατάσταση.

Όσον αφορά τις διάφορες πολιτικές ιδεολογίες, άλλοι πιστεύουν ότι η κοινωνική πολιτική μπορεί να εφαρμοστεί μόνον σε ένα κομουνιστικό καθεστώς, άλλοι σε ένα απόλυτα σοσιαλιστικό, εγώ πιστεύω ότι σε μια κοινωνία που έχει οικονομική ζωή 'και ευαισθησία μπορεί να εξασκηθεί πολύ καλή κοινωνική πολιτική.

Οι απόψεις μας είναι σεβαστές. Για παράδειγμα ο ν. 3305/2005 μιλάει για την ίση μεταχείριση στο χώρο εργασίας.

(Συνέχεια ομιλίας κυρίας Ελευθερίας Άλντους - Μπερνιδάκη, Προέδρου της Επιτροπής)

Ακολουθεί η Οδηγία της Ε.Ε., η οποία ακολουθεί τη νομοθεσία που προηγήθηκε στις Η.Π.Α. με τη νομοθεσία του 1992 και εκεί πέρα βλέπουμε την ορολογία ακριβώς αυτών που όλοι έχουμε πει. Δηλαδή, τι γίνεται εάν επιβληθεί έστω με ποσόστωση ή με αναγκαστική πρόσληψη ενός αναπήρου σε μια ιδιωτική επιχείρηση. Η νομοθεσία μιλάει για εύλογες προσαρμογές από τη μεριά του εργοδότη. Ο εργοδότης ανταποκρίνεται πολλές φορές με την αντίρρηση ότι υφίσταται δυσανάλογες δυσκολίες και πολλές φορές καταλήγουν στα δικαστήρια. Το ότι θα ψηφιστεί ένας νόμος δε σημαίνει ότι θα εφαρμοστεί άμεσα ή ότι θα γίνει απόλυτα αποδεκτός από τους εργοδότες και από την υπόλοιπη κοινωνία. Εάν για παράδειγμα κάποιο παιδί το ενδιαφέρει μία δουλειά και σε αυτή έχει μπει ένας ανάπηρος με ποσόστωση, κάποιος μπορεί να παραπονεθεί. Μετά μιλάνε για αντίθετες διακρίσεις, δηλαδή, για διακρίσεις κατά των υγειών, επειδή εργοδοτήθηκε και κάποιος ανάπηρος κάπου. Τα πράγματα είναι πολύ περίπλοκα. Εμείς εδώ ούτε δικαστήριο είμαστε ούτε εκτελεστική εξουσία. Μακάρι να μπορέσουμε όλοι να αναπτύξουμε σε ένα επίπεδο ικανοποιητικό την αντίληψη ότι το θέμα αυτό πρέπει να συζητηθεί.

Είναι η πρώτη φορά που στην Ελλάδα συζητείται σοβαρά το θέμα της αναπηρίας, σε φόρουμ θεσμικό όπως είναι η Βουλή. Επετειακά όλοι έχουμε παρατηρήσει ότι μια φορά κάθε χρόνο ακούγαμε κάτι για τους αναπήρους, όπως κάποια εξαγγελία από αναπηρικούς φορείς ή κάποιους δημοσιογράφους που περνούσαν στα πολύ ψιλά. Νομίζω ότι μόνο αν είμαστε αισιόδοξοι και δεν υποτιμούμε τη σημασία της παρέμβασης μας, θα είμαστε και πιο αποτελεσματικοί. Εάν έχω τοποθετηθεί κάπως, σε σημεία που θεωρώ πολύ σημαντικά να πω την άποψη μου, το έχω κάνει, γιατί έχοντας την εμπειρία της απολύτου αναπηρίας τύφλωσης από 3 ετών σε ποσοστό 100%, πιστεύω ότι έχω την υποχρέωση να μοιραστώ διάφορα πράγματα και με σας και με τους ανθρώπους που μας ακούνε από το κανάλι της Βουλής. Νομίζω ότι αυτό φωτίζει λιγάκι τα πράγματα, γιατί όποιος ακούει κάποιες τοποθετήσεις μόνο θεωρητικά μπορεί να αντιληφθεί τη μία άποψη τη μία στιγμή και την άλλη στιγμή την άλλη, με όλη την καλή πρόθεση. Λέγαμε άτομα με ειδικές ανάγκες και τώρα λέμε άτομα με αναπηρία. Το πώς αγγίζει η φράση, όμως, «το άτομο με αναπηρία» είναι πιο γρήγορα αντιληπτό από το ίδιο το άτομο. Ξεκαθαρίζω κάποια ορολογία αυτή τη στιγμή. Νομίζω ότι πρέπει να το κάνω γιατί αισθάνομαι ότι έτυχε να έχω τη γνώση αυτών των πραγμάτων, δυστυχώς, από πρώτο χέρι. Από κει και πέρα, όμως, κανένας συνάδελφος δεν έχει διακοπεί από το να εκφράσει πλήρως τις απόψεις του και να σταματάει εκείνος όταν θέλει. Πότε δε χρονομετρήσαμε τις παρεμβάσεις του καθενός.

Ως προς την ορολογία υπάρχουν μερικά σημεία που νομίζω ότι θα πρέπει να συζητήσουμε προς το τέλος, όταν θα έχουν τελειώσει οι εισηγήσεις. Γιατί, για παράδειγμα, πολλοί από το χώρο της αναπηρίας δεν τους αρέσει να αναφερόμαστε στους αναπήρους ως τα ΑΜΕΑ. Βέβαια, κυριολεκτικά είναι σωστό και νομικά είναι σωστό, γιατί τα ΑΜΕΑ πλέον μπορεί να σημαίνει άτομα με ειδικές ανάγκες. Όμως, το άρθρο «τα» το αισθανόμαστε λιγάκι υποτιμητικό, κάπως μας πάει στο ουδέτερο. Γι’ αυτό, ίσως, στη έκθεση μας, θα κάνω κάποια τοποθέτηση για να το εξηγήσω περισσότερο και θα υιοθετήσουμε μία φρασεολογία που να είναι και αισθητικά πιο αποδεκτή.

Για τη στιγμή αυτή τα πράγματα είναι πάρα πολύ περίπλοκα και κανείς μας δεν έχει έλλειψη επίγνωσης το πόσο περίπλοκα είναι. Εγώ το μόνο που έχω να σας πω είναι ότι υπάρχει ανάγκη για συνέχεια του έργου της Επιτροπής, δηλαδή, στα πλαίσια της Βουλής να υπάρχει μια Ειδική Μόνιμη Επιτροπή, η οποία τώρα που ξεκινήσαμε θα εξακολουθεί να παρακολουθεί αυτά τα θέματα. Επίσης, υπάρχει ανάγκη κεντρικού συντονισμού με κάποιο τρόπο. Παρόλο που μπορεί να μας πιάνει απόγνωση για το πόσα πολλά δεν έχουν γίνει, εγώ το θεωρώ αυτό πολύ ενθαρρυντικό. Σημαίνει ότι μερικοί από μας, ίσως, για πρώτη φορά έχουν από τόσο κοντά δει αυτά τα θέματα και είναι φυσικό να μας πνίγει αυτό το τόσο μεγάλο πρόβλημα. Από την άλλη μεριά, όμως, είναι αισιόδοξο ότι για πρώτη φορά πλέον συζητάμε αυτά τα θέματα με τόση αίσθηση ευθύνης και ενθουσιασμό για να βοηθήσουμε στην επίλυσή τους. Νομίζω, ότι αυτό πρέπει να κρατήσουμε, δηλαδή, ότι δεν είναι μάταιη η προσπάθειά μας και θέλω να πιστεύω ότι θα υπάρξει και συνέχεια και πρόοδος.

Στο σημείο αυτό γίνεται η γ΄ ανάγνωση του καταλόγου των μελών της Επιτροπής.

Παρόντες ήταν οι βουλευτές κ.κ.

Τέλος και περί ώρα 11.00΄λύθηκε η συνεδρίαση.

αρχή